CÁC QUY ĐỊNH VỀ QUẢN LÍ VÀ SỬ DỤNG ĐẤT LÀM NGHĨA TRANG, NGHĨA ĐỊA

---

Nhìn lại tiến trình lịch sử của Việt Nam từ hàng nghìn năm nay, việc sử dụng đất không chỉ là nhu cầu tối thiểu đối với người sống mà ngay cả đối với người đã khuất cũng không kém phần quan trọng. Chính vì vậy, việc bố trí đủ quỹ đất để xây dựng nghĩa trang nhằm phát huy truyền thống văn hóa, thỏa mãn nhu cầu về tinh thần cho nhân dân là nhiệm vụ quan trọng trong quá trình xây dựng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất lâu dài trong tương lai. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn đọc hiểu thêm các quy định của Nhà nước về quản lí và sử dụng đất làm nghĩa trang, nghĩa địa.

1. Đất nghĩa trang, nghĩa địa là gì?

Đất làm nghĩa trang, nghĩa địa là một bộ phận của đất phi nông nghiệp được sử dụng vào mục đích chôn cất, hỏa táng người chết.

Theo điểm h Khoản 2 Điều 10 Luật Đất đai 2013 quy định về nhóm đất phi nông nghiệp bao gồm:

“Điều 10. Phân loại đất

... 2. Nhóm đất phi nông nghiệp bao gồm các loại đất sau đây:

... h) Đất làm nghĩa trang, nghĩa địa, nhà tang lễ, nhà hỏa táng;...”

Như vậy, theo quy định của pháp luật thì đất nghĩa trang, nghĩa địa thuộc nhóm đất phi nông nghiệp.

2. Quy định về giao đất nghĩa trang, nghĩa địa

2.1. Giao đất nghĩa trang không thu tiền sử dụng đất

Theo khoản 2 Điều 54 Luật Đất đai 2013 quy định như sau:

“Điều 54. Giao đất không thu tiền sử dụng đất

... 2. Người sử dụng đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng, đất rừng sản xuất là rừng tự nhiên, đất xây dựng trụ sở cơ quan, đất sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh; đất sử dụng vào mục đích công cộng không nhằm mục đích kinh doanh; đất làm nghĩa trang, nghĩa địa không thuộc trường hợp quy định tại khoản 4 Điều 55 của Luật này;...”

Như vậy Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất đối với đất làm nghĩa trang, nghĩa địa không thuộc trường hợp tổ chức kinh tế được giao đất thực hiện dự án đầu tư hạ tầng nghĩa trang, nghĩa địa để chuyển nhượng quyền sử dụng đất gắn với hạ tầng.

2.2. Giao đất nghĩa trang có thu tiền sử dụng đất

Đất nghĩa trang sẽ được nhà nước giao có thu tiền sử dụng đất trong trường hợp tổ chức kinh tế được giao đất thực hiện dự án đầu tư hạ tầng nghĩa trang, nghĩa địa để chuyển nhượng quyền sử dụng đất gắn với hạ tầng theo khoản 4 Điều 55 Luật Đất đai 2013.

“Điều 55. Giao đất có thu tiền sử dụng đất

... 4. Tổ chức kinh tế được giao đất thực hiện dự án đầu tư hạ tầng nghĩa trang, nghĩa địa để chuyển nhượng quyền sử dụng đất gắn với hạ tầng.”

3. Thời hạn sử dụng đất nghĩa trang

Đối với đất nghĩa trang, nghĩa địa sẽ thuộc loại đất có thời hạn sử dụng ổn định lâu dài theo khoản 10 Điều 125 Luật Đất đai 2013.

4. Quy định về quản lí và sử dụng đất làm nghĩa trang, nghĩa địa

Để sử dụng loại đất này tiết kiệm, có hiệu quả và bảo đảm vệ sinh môi trường, Luật đất đai năm 2013 quy định tại Điều 162 như sau:

“1. Đất làm nghĩa trang, nghĩa địa phải quy hoạch thành khu tập trung, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, xa khu dân cư, thuận tiện cho việc chôn cất, thăm viếng, hợp vệ sinh, bảo đảm môi trường và tiết kiệm đất.

2. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định mức đất và chế độ quản lý việc xây dựng phần mộ, tượng đài, bia tưởng niệm trong nghĩa trang, nghĩa địa bảo đảm tiết kiệm và có chính sách khuyến khích việc an táng không sử dụng đất.

3. Nghiêm cấm việc lập nghĩa trang, nghĩa địa trái với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.”

Mặc dù hệ thống pháp luật đã có những quy định cụ thể về đất nghĩa trang, nghĩa địa, tuy nhiên, trong quá trình triển khai việc áp dụng pháp luật tới từng địa phương lại bộc lộ sự thiếu hiệu quả trong công tác quy hoạch, quản lý và sử dụng. Việc phân bổ, sử dụng đất nghĩa trang, nghĩa địa vẫn còn manh mún, nhỏ lẻ, thiếu sự đồng bộ gây nên việc lãng phí tài nguyên đất, ảnh hưởng vệ sinh môi trường và mỹ quan. Chính vì vậy, để việc quy hoạch, quản lý, sử dụng đất nghĩa trang, nghĩa địa đạt hiệu quả, đảm bảo sự ổn định, việc hoàn thiện pháp luật là vô cùng cần thiết trong thời gian hiện nay và tương lai sau này.