Căn cứ pháp lý:

- Luật hộ tịch năm 2014.

- Nghị định 82/2020/NĐ-CP.

- Nghị định 123/2015/NĐ-CP.

Việc khai tử là thủ tục để xác nhận một người đã chết, nhằm chấm dứt quyền và nghĩa vụ và chấm dứt tư cách công dân của người đã chết. Vì vậy, việc khai tử cho người còn sống là hành vi xâm phạm đến quyền nhân thân của họ. Việc làm của người mẹ có dấu hiệu vi phạm pháp luật về đăng ký khai tử. Nguyên nhân được bà P. (mẹ cháu bé 3 tuổi) thừa nhận đã ly hôn với chồng cũ và cả hai vẫn thường mâu thuẫn, xích mích. Bà P. bị chồng đánh đập nên đã khai tử cho con trai và gửi giấy khai tử cho chồng cũ báo tin để ngăn không cho người này gặp con nữa. Dù bất kỳ lý do nào đi chăng nữa, thì việc đăng kí khai tử cho con khi còn sống của người mẹ ở Đắk Nông trên cũng lên án.

Vậy khai tử cho người sống có bị xử lý?

Theo quy định tại Điều 33 Luật hộ tịch năm 2014 quy định: “Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày có người chết thì vợ, chồng hoặc con, cha, mẹ hoặc người thân thích khác của người chết có trách nhiệm đi đăng ký khai tử; trường hợp người chết không có người thân thích thì đại diện của cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan có trách nhiệm đi khai tử.”

Hành vi khai tử cho con trai của mình khi đang còn sống thì căn cứ điểm a, khoản 3, Điều 41 Nghị định 82/2020/NĐ-CP quy định phạt tiền từ 10 triệu đến 20 triệu đồng đối với hành vi “Làm thủ tục đăng ký khai tử cho người đang sống”.

Ngoài ra, còn có biện pháp khắc phục hậu quả: Kiến nghị cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền xem xét hủy bỏ giấy chứng tử đã cấp đối với người đang còn sống.

Đối với việc công chức tư pháp - hộ tịch UBND phường Tân An, TP Buôn Ma Thuột cấp Giấy chứng tử cho bé N.H.L. chỉ dựa vào "các giấy tờ tùy thân liên quan bà P. mẹ bé mang theo" và "tại phường, bà P. khóc lóc, mặt lộ rõ vẻ đau buồn và có ký cam kết những gì khai là đúng sự thật. Xác minh bà P. đi khai tử là cho chính con trai ruột và đang thời điểm đau buồn, tang gia bối rối nên cán bộ tham mưu đã sơ suất không cho trưởng khối xác nhận lại mà đã trình ký là không đúng quy định.

Theo khoản 2, Điều 4 Nghị định 123/2015/NĐ-CP của Chính phủ, nội dung khai tử sẽ bao gồm các thông tin sau: Họ, chữ đệm, tên, năm sinh của người chết; số định danh cá nhân của người chết, nếu có; nơi chết; nguyên nhân chết; giờ, ngày, tháng, năm chết theo Dương lịch; quốc tịch nếu người chết là người nước ngoài. Sau khi tiếp nhận hồ sơ, cán bộ cấp xã, phường có trách nhiệm xác minh. Trường hợp cần xác minh, thời hạn giải quyết tối đa là 3 ngày làm việc.

Cán bộ đã không kiểm tra, xác minh trên thực tế nên tùy theo tính chất, mức độ vi phạm phải bị xử lý, kỷ luật theo Luật cán bộ, công chức, có thể bị áp dụng các hình thức kỷ luật như khiển trách, cảnh cáo,... và cao nhất là buộc thôi việc.

Qua vụ việc trên cho thấy, sự chủ quan của cán bộ có thẩm quyền đã dẫn tới sai sót trong thực hiện thủ tục khai tử, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của cháu bé và gia đình. Vì vậy, trong mọi thủ tục hành chính nói chung và đăng ký khai tử nói riêng, cơ quan có thẩm quyền cần phải chủ động, tìm hiểu, xác minh các thông tin của vụ việc trước khi thực hiện các thủ tục đăng ký để ngăn chặn các vụ việc tương tự xảy ra.

Trên đây là nội dung Luật Sao Sáng gửi đến quý bạn đọc về vụ việc khai tử cho người còn sống. Nếu có vấn đề nào còn thắc mắc hoặc cần được hỗ trợ vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email:    luatsaosang@gmail.com hoặc hotline: 0936 65 36 36 – 0926 88 56 56 để được tư vấn, hỗ trợ nhanh nhất.