I. Các quy định pháp luật về Pháo

Theo Khoản 1, Điều 3, Nghị định số 137/2020/NĐ-CP định nghĩa chung về pháo, phân loại pháo. Theo đó các loại pháo được hiểu như sau:

"1. Pháo là sản phẩm có chứa thuốc pháo, khi có tác động của xung kích thích cơ, nhiệt, hóa hoặc điện gây ra phản ứng hóa học nhanh, mạnh, sinh khí, tạo ra hiệu ứng âm thanh, ánh sáng, màu sắc trong không gian, gây ra tiếng nổ hoặc không gây ra tiếng nổ. Pháo bao gồm pháo nổ (pháo nổ, pháo hoa nổ) và pháo hoa.

a, Pháo nổ là sản phẩm được chế tạo, sản xuất thủ công hoặc công nghiệp, khi có tác động của xung kích thích cơ, nhiệt, hóa hoặc điện gây ra tiếng nổ."

Pháo nổ bị nghiêm cấm nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, mua bán, xuất khẩu, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng trong mọi trường hợp.
Các hành vi bị nghiêm cấm:

Điều 5 Nghị định 137/2020/NĐ-CP của Chính phủ. đã quy định cụ thể 09 hành vi nghiêm cấm như sau:

"1. Cấm nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, mua bán, xuất khẩu, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng hoặc chiếm đoạt pháo nổ; trừ trường hợp, tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ quốc phòng được Thủ tướng Chính phủ giao nhiệm vụ nghiên cứu, sản xuất, nhập khẩu, xuất khẩu, cung cấp, vận chuyển, sử dụng pháo hoa nổ theo quy định tại Nghị định này.

2. Cấm nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, mua bán, xuất khẩu, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng trái phép pháo hoa, thuốc pháo.

3. Cấm mang pháo, thuốc pháo trái phép vào, ra khỏi lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam hoặc vào nơi cấm, khu vực cấm, khu vực bảo vệ và mục tiêu bảo vệ.

4. Cấm lợi dụng, lạm dụng việc sử dụng pháo để xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, tính mạng, sức khỏe, tài sản, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.

5. Cấm trao đổi, tặng, cho, gửi, mượn, cho mượn, thuê, cho thuê, cầm cố pháo hoa nổ hoặc thuốc pháo để sản xuất pháo trái phép; vận chuyển, bảo quản, tiêu hủy pháo không đảm bảo an toàn hoặc làm ảnh hưởng đến môi trường.

6. Cấm chiếm đoạt, mua, bán, trao đổi, tặng, cho, mượn, cho mượn, thuê, cho thuê, cầm cố, làm giả, sửa chữa, tẩy xóa các loại giấy phép về pháo.

7. Cấm giao pháo hoa nổ, thuốc pháo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân không đủ điều kiện theo quy định.

8. Cấm hướng dẫn, huấn luyện, tổ chức huấn luyện cách thức chế tạo, sản xuất, sử dụng trái phép pháo dưới mọi hình thức.

9. Cấm cố ý cung cấp thông tin sai lệch về quản lý, bảo quản pháo, thuốc pháo; không báo cáo hoặc báo cáo không kịp thời, che giấu hoặc làm sai lệch thông tin về việc mất, thất thoát, tai nạn, sự cố về pháo, thuốc pháo."

II. Sử dụng pháo nổ trái phép bị xử lý như thế nào?

Hiện nay, hành vi buôn bán, vận chuyển trái phép pháo nổ là hành vi vi phạm pháp luật, người vi phạm sẽ bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Cụ thể, điểm i khoản 3 Điều 11 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định xử phạt hành chính về hành vi vi phạm quy định về quản lý sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, tiền chất thuốc nổ, công cụ hỗ trợ, pháo và đồ chơi nguy hiểm bị cấm như sau:

"3. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

...

i) Sử dụng các loại pháo, thuốc pháo trái phép;".

Ngoài ra, tại điểm a khoản 7 Điều 11 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh trật tự, an toàn xã hội cũng có quy định mức xử phạt về hành vi vi phạm quy định về quản lý sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, tiền chất thuốc nổ, công cụ hỗ trợ, pháo và đồ chơi nguy hiểm bị cấm như sau:

"7. Hình thức xử phạt bổ sung:

a) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính đối với hành vi quy định tại các điểm d và đ khoản 1; các điểm a, b, c, e và g khoản 2; các điểm a, c, d, đ, e, h, i và k khoản 3; các điểm a, b, c, d, đ, e, h và i khoản 4 và khoản 5 Điều này;".

Như vậy, theo quy định của pháp luật thì người đốt, sử dụng pháo hoa trái phép sẽ bị phạt hành chính từ 5.000.000 đến 10.000.000 đồng và tịch thu tang vật.

Hành vi đốt pháo nổ nơi công cộng gây mất an ninh trật tự, an toàn xã hội, ảnh hưởng xấu đến dư luận xã hội hoặc hành vi sử dụng pháo nổ gây ra thương tích cho người khác thì cũng có thể bị xử lý hình sự về tội "Gây rối trật tự công cộng" hoặc tội "Cố ý gây thương tích".

Theo quy định của pháp luật, pháo hoa nổ và pháo nổ là loại hàng hóa cấm sản xuất, buôn bán. Do đó, người nào sản xuất, buôn bán trái phép pháo nổ và pháo hoa nổ thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 190 Bộ luật Hình sự với mức hình phạt có thể tới 15 năm tù nếu số lượng pháo từ 120kg trở lên.

Hành vi sản xuất, buôn bán trái phép pháo hoa nổ và pháo nổ sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu số lượng pháo từ 6kg trở lên. Trường hợp dưới 06 kilôgam thì sẽ bị xử phạt hành chính.

Đối với đối tượng vận chuyển trái phép pháo nổ qua biên giới còn có thể bị xử lý hình sự về tội "Buôn lậu" hoặc tội "Buôn bán hàng cấm" với tình tiết tăng nặng là vận chuyển trái phép qua biên giới.

Có thể thấy, pháp luật quy định rất cụ thể, rất rõ ràng về hành vi sản xuất, vận chuyển phải nhập lậu, mua bán, sử dụng trái phép pháo. Tuy nhiên, những dịp cận Tết Nguyên đán thì hành vi vận chuyển, mua bán trái phép pháo nổ diễn ra ở nhiều địa phương, địa bàn, đặc biệt là những khu vực giáp biên giới.

Trên đây là toàn bộ tư vấn của chúng tôi, hy vọng rằng, những ý kiến tư vấn này, sẽ giúp làm sáng tỏ các vấn đề mà Quý vị đang quan tâm. Để có thể làm rõ hơn và chi tiết từng vấn đề nêu trên cũng như các vấn đề pháp lý mà Quý vị đang cần tham khảo thêm ý kiến chuyên môn. Xin vui lòng liên hệ ngay cho chúng tôi theo địa chỉ email: luatsaosang@gmail.com hoặc qua Tổng đài tư vấn: 0936.65.3636 - 0972.17.27.57 để nhận được sự tư vấn, giải đáp và hỗ trợ từ Luật Sao Sáng. Trân trọng cảm ơn !

.