1. Khái niệm chung về biên giới mềm

   Thuật ngữ “biên giới mềm” xuất hiện lần đầu trong cuốn sách “Cuộc đấu tranh giành giật biên giới mềm” do tác giả Thôi Hoặc Thần của Trung Quốc đưa ra vào năm 1991, và từ đó đến nay, trong xu thế toàn cầu hóa, thuật ngữ “biên giới mềm”  ngày càng được sử dụng thường xuyên hơn trong đời sống pháp luật quốc tế.

   Theo đó, biên giới mềm dùng để chỉ một quốc gia phát huy nội lực để thiết lập tầm ảnh hưởng của quốc gia mình lên quốc gia khác khác thông qua việc phát triển các lĩnh vực khác nhau của đời sống như: kinh tế, văn hóa, môi trường, khoa học công nghệ, an ninh quốc phòng,... nhằm phục vụ các mục tiêu chính trị của quốc gia mình.

2. Một số lĩnh vực ảnh hưởng đến việc hình thành biên giới mềm

2.1. Sự thiết lập ảnh hưởng quốc gia trên phương diện kinh tế

   Biên giới giữa các quốc gia hiện nay không chỉ là biên giới đất liền, biên giới biển, biên giới trên không, mà còn là biên giới của hàng hóa. Nhu cầu phát triển kinh tế đa quốc gia đã tạo điều kiện cho biên giới mềm trong lĩnh vực kinh tế phát triển và thúc đẩy mọi quốc gia hội nhập, dỡ bỏ hàng rào thuế quan và thực thi chính sách tự do hàng hóa trong thương mại quốc tế. Tùy thuộc vào mức độ bành trướng của hàng hóa mà các quốc gia có thể khẳng định tầm ảnh hưởng kinh tế của mình đến đâu.

   Đồng thời, sự hình thành và phát triển các tổ chức thương mại toàn cầu như: Tổ chức Thương mại quốc tế, Tổ chức Hợp tác, liên kết kinh tế thương mại liên khu vực, khu vực và tiểu khu vực hoạt động rộng khắp ở mọi châu lục đã khẳng định xu hướng hợp tác toàn diện trong phát triển kinh tế giữa các quốc gia, cũng như khẳng định biên giới hàng hóa là sự hiện hữu cần thiết trong đời sống thương mại quốc tế. Tùy thuộc vào mục tiêu, khả năng của mỗi quốc gia mà biên giới hàng hóa có thể được mở rộng hơn hoặc có thể bị thu hẹp hơn ở từng giai đoạn khác nhau.

2.2. Sự thiết lập ảnh hưởng quốc gia trên phương diện văn hóa

   Để thúc đẩy, mở rộng biên giới mềm trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay thì chính sách khôn khéo và phù hợp nhất là quảng bá nền văn hóa. Với sức lan tỏa mạnh mẽ của văn hóa, biên giới mềm của quốc gia sẽ nhanh chóng được mở rộng và góp phần thúc đẩy sự phát triển của đất nước.

   Thông qua hoạt động truyền thông, bản sắc văn hóa của một quốc gia có thể nhanh chóng được bạn bè quốc tế biết đến. Tiêu biểu hiện nay châu Á, các quốc gia như Hàn Quốc, Nhật Bản đã lựa chọn lĩnh vực điện ảnh – âm nhạc làm mũi nhọn để quảng bá văn hóa, cùng với những chính sách năng động, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế đất nước. Đây cũng là một chính sách thiết thực nhằm thiết lập tầm ảnh hưởng của quốc gia này lên quốc gia khác.

   Với biên giới mềm của nền văn hóa, một quốc gia có thể tiếp cận, học hỏi nền văn hóa tiên tiến từ nhiều nước trên thế giới, cũng có thể đẩy mạnh sức ảnh hưởng của nền văn hóa nước mình đến các quốc gia khác. Mặt khác, quốc gia cũng có khả năng bị ảnh hưởng quá lớn từ nền văn hóa khác, làm mất đi giá trị truyền thống, bản sắc của nền văn hóa dân tộc mình. Vấn đề “đồng hóa” được đặt ra, buộc các quốc gia phải suy nghĩ và tìm cách khắc phục.

2.3. Sự thiết lập ảnh hưởng quốc gia trên phương diện ngoại giao

   Ngoài chính sách kinh tế - văn hóa, một trong những vũ khí sắc bén nhất mà các quốc gia sử dụng chính là chính sách ngoại giao. Hiện nay các quốc gia đều theo đuổi chính sách ngoại giao riêng của quốc gia mình, nhưng phổ biến là theo xu hướng ôn hòa trong giải quyết mọi sự kiện tranh chấp có tính quốc tế. Bên cạnh đó, cũng có một số quốc gia nhỏ kết thân với những nước lớn để tạo cho mình chỗ dựa về cả kinh tế lẫn chính trị.

   Có thể thấy, trong bối cảnh toàn cầu hóa của thế giới hiện nay, việc thiết lập biên giới mềm đã là vấn đề thực tế, thiết thực trong đời sống quốc tế. Tuy nhiên, nếu quốc gia tham gia vào quá trình hội nhập bị lấn lướt quá nhiều trong vấn đề biên giới mềm thì nó cũng cho thấy sự phụ thuộc của quốc gia này với quốc gia khác. Vì vậy, thực tế này đòi hỏi quốc gia cần phải có chính sách phù hợp để vừa có thể phát triển kinh tế, quảng bá hình ảnh đất nước; vừa đảm bảo chủ quyền an ninh quốc gia.

   Trên đây là nội dung Luật Sao Sáng gửi đến quý bạn đọc về vấn đề “biên giới mềm” trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay. Nếu có vấn đề nào còn thắc mắc hoặc cần được hỗ trợ vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email: luatsaosang@gmail.com hoặc hotline: 0936653636 – 0972172757 để được tư vấn, hỗ trợ nhanh nhất.