1. Khái niệm thuế tiêu thụ đặc biệt.

 Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) là loại thuế đánh vào một số loại hàng hóa dịch vụ đặc biệt, cần điều tiết mạnh nhằm hướng dẫn sản xuất và tiêu dùng đồng thời tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước.

- Đặc điểm của thuế tiêu thụ đặc biệt: 

• Thuế TTĐB có diện tích đánh thuế hẹp: Thuế TTĐB chỉ tập trung điều tiết một số mặt hàng và dịch vụ nhất định, không được nhà nước khuyến khích tiêu dùng.
• Thuế tiêu thụ đặc biệt có thể là thuế suất cố định hoặc thuế suất tỷ lệ và thường cao hơn so với thuế suất của các loại thuế gián thu khác.
• Thuế TTĐB thường chỉ được thu một lần ở khâu sản xuất hoặc nhập khẩu.

- Vai trò của thuế tiêu thụ đặc biệt:

• Thuế tiêu thụ đặc biệt là một trong những công cụ giúp Nhà nước thực hiện chính sách quản lí đối với các cơ sở sản xuất kinh doanh và nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ;
• Thuế tiêu thụ đặc biệt là một trong những công cụ kinh tế để nhà nước điều tiết thu nhập của các tầng lớp dân cư có thu nhập cao, hướng dẫn tiêu dùng hợp lí.
• Thuế tiêu thụ đặc biệt là công cụ quan trọng được sử dụng nhằm ổn định và tăng cường nguồn thu cho ngân sách nhà nước.

2. Các quy định về đối tượng chịu thuế

     Các hàng hóa được phép nhập khẩu, sản xuất và các hoạt động dịch vụ thuộc phạm vi điều chỉnh của luật thuế tiêu thụ đặc biệt là đối tượng chịu thuế tiệu thụ đặc biệt.

Những đối tượng chịu thuế: Theo Điều 2 Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt 2008 (sửa đổi bởi Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi 2014 ,2016 và hướng dẫn tại Nghị định 108/2015/NĐ-CP), đối tượng chịu thuế bao gồm các loại hàng hoá, dịch vụ sau:

1. Hàng hóa:

a) Thuốc lá điếu, xi gà và chế phẩm khác từ cây thuốc lá dùng để hút, hít, nhai…Tất cả các loại thuốc lá có đầu lọc, không có đầu lọc, sản xuất bằng nguyên liệu trong nước, nguyên liệu nhập khẩu đều phải chịu thuế TTĐB.

b) Rượu: bao gồm tất cả các loại rượi ở các nồng độ cồn khác nhau, kể cả rượi thuốc được sản xuất từ các nguyên vật liệu khác nhau, kể cả rượi chế biến trong hoa quả như rượi vang…

c) Bia: Bao gồm tất cả các loại bia như bia chai, bia lon, bia tươi, bia hơi.

d) Xe ô tô dưới 24 chỗ, kể cả xe ô tô vừa chở người, vừa chở hàng loại có từ hai hàng ghế trở lên, có thiết kế vách ngăn cố định giữa khoang chở người; chở hàng.

đ) Xe mô tô hai bánh, xe mộ tô ba bánh có dung tích xi lanh trên 125cm; Đây là một điểm mới của Luật TTĐB so với các quy định trước đó. Xe mô tô có dung tích xi lanh trên 125 phân khối (cm3), với đặc thù là đại bộ phận thuộc loại xe tay ga, xe đua, thường có giá trị lớn, chủ yếu được sử dụng và lưu thông ở các thành phố lớn, người sử dụng phần đông là bộ phận dân cư có thu nhập cao.

e) Tàu bay, du thuyền: Đây là những mặt hàng cao cấp phục vụ cho các đối tượng có thu nhập rất cao. Cùng với sự phát triển kinh tế và thiên hướng tiêu dùng xã hội, một bộ phận dân cư có thu nhập cao có khả năng sở hữu tàu bay, du thuyền để phục vụ nhu cầu tiêu dùng riêng. Vì vậy, đối tượng này được đưa vào nhóm chịuthuế tiêu thụ đặc biệt nhằm thực hiện chính sách điều tiết thu nhập.

g) Xăng các loại

h) Điều hoà nhiệt độ công suất từ 90.000 BTU trở xuống: trường hợp cơ sở sản xuất bán hoặc cơ sở sản xuất nhập khẩu tách riêng từng bộ phận là cục nóng hoặc cục lạnh thì hàng hóa bán ra hoặc nhập khẩu (cục nóng, cục lạnh) vẫn thuộc đối tượng chịu thuế TTĐB như đối với sản phẩm hoàn chỉnh (máy điều hòa nhiệt độ)

i) Bài lá;

k) Vàng mã, hàng mã: Không bao gồm hàng mã là đồ chơi trẻ em, đồ dùng dạy học và dùng để trang trí.

2. Dịch vụ:

Kinh doanh vũ trường; Kinh doanh mát-xa (massage), ka-ra-ô-kê (karaoke); Kinh doanh ca-si-nô (casino); trò chơi điện từ có thưởng bao gồm trò chơi bằng máy giác-pót (jackpot), máy sờ-lot (slot) và các loại máy tương tự; Kinh doanh đặt cược: đặt cược thể thao, giải trí và các hình thức đặt cược khác; Kinh doanh gôn (golf) bao gồm bán thẻ hội viên, vé chơi gôn; Kinh doanh xổ số.

3. Căn cứ tính thuế TTĐB

Căn cứ tính thuế TTĐB là giá tính thuế của hàng hóa, dịch vụ chịu thuế và thuế suất. Số thuế TTĐB phải nộp bằng giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt nhân với thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt. (Điều 5 Luật Thuế TTĐB 2008 sửa đổi bổ sung 2014,2016).

 Căn cứ tính thuế đối với hàng hóa thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt là: số lượng hàng hóạ chịu thuế, giá tính thuế và thuế suất.

Công thức: Số thuế TTĐB phải nộp = Giá tính thuế TTĐB x Thuế suất

* Số lượng hàng hóa:

- Ðối với hàng hóa sản xuất trong nước: số lượng hàng hoá chiụ thuế là số lượng, trọng lượng hàng hóa xuất ra để bán, trao đổi, biếu tặng hoặc tiêu dùng của cơ sở.

- Ðối với hàng nhập khẩu: số lượng hàng hoá chiụ thuế là số lượng, trọng lượng ghi trên tờ khai hàng hóa nhập khẩu của các tổ chức, cá nhân có hàng nhập khẩu.

* Giá tính thuế:

- Đối với hàng hóa sản xuất trong nước:

+ Doanh nghiệp sản xuất hàng hoá chịu thuế tiêu thụ đặc biệt bán hàng qua các cơ sở kinh doanh thương mại thì giá làm căn cứ tính thuế là giá bán chưa có thuế GTGT và thuế bảo vệ môi trường (nếu có) của cơ sở sản xuất nhưng không được thấp hơn 10% so với giá bán bình quân của cơ sở kinh doanh thương mại đó bán ra.

- Đối với hàng nhập khẩu: Giá tính thuế TTĐB đối với hàng nhập khẩu thuộc diện chịu thuế TTĐB được xác định như sau:

Giá tính thuế TTĐB = Giá tính thuế nhập khẩu + thuế nhập khẩu

• Giá tính thuế đối với dịch vụ chịu thuế TTĐB: là giá cung ứng dịch vụ của cơ sở kinh doanh chưa có thuế TTĐB và chưa có thuế Giá trị gia tăng, được xác định:

• Giá tính thuế TTĐB đối với hàng hóa chịu thuế TTĐB: Là giá chưa có thuế GTGT và chưa có thuế TTĐB và không loại trừ giá trị vỏ bao bì. Đối với mặt hàng bia chai nếu có đặc tiền cược vỏ chai, định kỳ hàng quý cơ sở sản xuất và khách hàng thực hiện quyết toán số tiền đặt cược vỏ chai thì số tiền đặt cược tương ứng giá trị số vỏ chai không thu hồi được phải đưa vào doanh thu tính thuế TTĐB.
• Thuế suất: Thuế suất thuế TTĐB áp dụng có tính chất phân biệt giữa các nhóm hàng hoá, dịch vụ và giữa các hàng hoá, dịch vụ trong cùng một nhóm nhằm thực hiện chính sách điều tiết sản sản xuất và hướng dẫn tiêu dùng xã hội cuả nhà nước và được quy định cụ thể tại biểu thuế TTĐB.

     Trên đây là tư vấn của chúng tôi. Chúng tôi hy vọng rằng, ý kiến tư vấn của chúng tôi sẽ giúp làm sáng tỏ các vấn đề mà bạn đang quan tâm. Nếu bạn cần tham khảo thêm ý kiến chuyên môn của chúng tôi, xin hãy liên hệ trực tiếp với chúng tôi theo địa chỉ email luatsaosang@gmail.com hoặc qua Tổng đài tư vấn: 0936.65.3636 - 0972.17.27.57 để nhận được sự tư vấn, hỗ trợ từ Luật Sao Sáng. Trân trọng cảm ơn!