Quy định về mở cửa xe ô tô

Điểm đ khoản 3 Điều 18 Luật Giao thông đường bộ 2008 quy định người điều khiển phương tiện khi dừng xe, đỗ xe trên đường bộ không mở cửa xe, để cửa xe mở hoặc bước xuống xe khi chưa bảo đảm điều kiện an toàn.

Mức xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi mở cửa xe gây tai nạn cho người khác

Theo quy định về mức xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi mở cửa xe tại điểm g khoản 2 Điều 5 Nghị định 100/2019/NĐ-CP Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt như sau:

Điều 5. Xử phạt người điều khiển xe ô tô và các loại xe tương tự xe ô tô vi phạm quy tắc giao thông đường bộ:

“2. Phạt tiền từ 400.000 đồng đến 600.000 đồng đối với người điều khiển xe thực hiện một trong các hành vi vi phạm sau đây:

…g) Dừng xe, đỗ xe trên phần đường xe chạy ở đoạn đường ngoài đô thị nơi có lề đường rộng; dừng xe, đỗ xe không sát mép đường phía bên phải theo chiều đi ở nơi đường có lề đường hẹp hoặc không có lề đường; dừng xe, đỗ xe ngược với chiều lưu thông của làn đường; dừng xe, đỗ xe trên dải phân cách cố định ở giữa hai phần đường xe chạy; đỗ xe trên dốc không chèn bánh; mở cửa xe, để cửa xe mở không bảo đảm an toàn;…”

Theo đó, việc mở cửa xe ô tô không đảm bảo an toàn sẽ bị xử lý vi phạm hành chính bằng hình thức phạt tiền từ 400.000 đồng đến 600.000 đồng.

Ngoài ra, việc gây tai nạn cho người tham gia giao thông do có hành vi mở cửa xe không đảm bảo an toàn, người điều khiển xe ô tô còn có thể bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung là bị tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 02 tháng đến 04 tháng, căn cứ theo điểm c khoản 11 Điều 5 Nghị định 100/2019/NĐ-CP:

 “11. Ngoài việc bị phạt tiền, người điều khiển xe thực hiện hành vi vi phạm còn bị áp dụng các hình thức xử phạt bổ sung sau đây:

[…]c) Thực hiện hành vi quy định tại điểm c khoản 5; điểm a, điểm b khoản 6; khoản 7 Điều này bị tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 02 tháng đến 04 tháng. Thực hiện hành vi quy định tại một trong các điểm, khoản sau của Điều này mà gây tai nạn giao thông thì bị tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 02 tháng đến 04 tháng: điểm a, điểm d, điểm đ, điểm e, điểm g khoản 1; điểm b, điểm d, điểm g khoản 2; điểm b, điểm g, điểm h, điểm m, điểm n, điểm r, điểm s khoản 3; điểm a, điểm c, điểm e, điểm g, điểm h khoản 4; điểm a, điểm b, điểm e, điểm g, điểm h khoản 5 Điều này;

[...]”

Trách nhiệm dân sự về bồi thường thiệt hại cho người bị tai nạn bởi hành vi mở cửa xe không an toàn

Người mở cửa xe ô tô không đảm bảo an toàn, gây tai nạn cho người khác còn phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại được quy định tại Điều 584 Bộ luật Dân sự 2015, cụ thể:

“Điều 584. Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại

1. Người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác.

2. Người gây thiệt hại không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp thiệt hại phát sinh là do sự kiện bất khả kháng hoặc hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.

3. Trường hợp tài sản gây thiệt hại thì chủ sở hữu, người chiếm hữu tài sản phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại, trừ trường hợp thiệt hại phát sinh theo quy định tại khoản 2 Điều này.”

Hành vi mở cửa xe ô tô không đảm bảo an toàn là lỗi từ người mở cửa xe. Do đó, khi hành vi có lỗi này gây ra tai nạn cho người điều khiển xe máy, xâm phạm đến sức khỏe của người này thì theo quy định trên, người mở cửa xe ô tô phải có trách nhiệm bồi thường đối với thiệt hại về sức khỏe cho người khác mà mình đã gây ra.

Trách nhiệm hình sự đối với hành vi mở cửa xe ô tô gây tai nạn cho người cùng tham gia giao thông

Người điều khiển xe ô tô có hành vi mở cửa xe gây tai nạn cho người cùng tham gia giao thông sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự khi có các dấu hiệu thuộc một trong các trường hợp được quy định tại Điều 260 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung 2017:

“Điều 260. Tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ

1. Người nào tham gia giao thông đường bộ mà vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ gây thiệt hại cho người khác thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:

a) Làm chết người;

b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;

c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;

d) Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:

a) Không có giấy phép lái xe theo quy định;

b) Trong tình trạng có sử dụng rượu, bia mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá mức quy định, có sử dụng chất ma túy hoặc chất kích thích mạnh khác;

c) Bỏ chạy để trốn tránh trách nhiệm hoặc cố ý không cứu giúp người bị nạn;

d) Không chấp hành hiệu lệnh của người điều khiển hoặc hướng dẫn giao thông;

đ) Làm chết 02 người;

e) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%:

g) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

a) Làm chết 03 người trở lên;

b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên;

c) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.

4. Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ trong trường hợp có khả năng thực tế dẫn đến hậu quả quy định tại một trong các điểm a, b và c khoản 3 Điều này nếu không được ngăn chặn kịp thời, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 01 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm.

5. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”

Như vậy, để không ảnh hưởng đến tài sản, sức khoẻ, tính mạng của người tham gia giao thông và của chính bản thân mình cũng như để không phải chịu bất cứ trách nhiệm pháp lý nào, người điều khiển xe ô tô cần phải đảm bảo an toàn khi mở cửa xe, chú ý quan sát, hạn chế tình trạng này bằng một số cách sau:

- Luôn đảm bảo khóa chặt cửa ô tô khi đang chạy trên đường, phòng trường hợp cửa xe bật ra bất ngờ gây nguy hiểm. Đồng thời, người dùng sử dụng tính năng khóa trẻ em để tránh trường hợp tự ý mở cửa từ bên trong.

- Hành động mở cửa thường đi cùng với việc đỗ, dừng xe. Do đó để đảm bảo an toàn, chủ phương tiện cần đỗ xe đúng quy định. Trước khi mở cửa, lái xe đỗ sát mép đường bên phải chiều đi của mình, không dừng phương tiện ở nơi cấm đỗ, đường giao nhau.

- Khi mở cửa, người ngồi trên xe cần quan sát kỹ phía trước và phía sau bằng mắt thường và qua gương chiếu hậu, thấy khu vực an toàn mới được mở cửa.

- Thao tác mở cửa xe đúng là tay trái giữ tay nắm cửa, tay phải kéo mở khóa. Thao tác mở cửa bằng tay phải này giúp mặt hướng về phía sau để dễ dàng quan sát, đồng thời cánh cửa không bị mở bung rộng ra ngay.

- Mở cửa một cách từ từ, người ra đến đâu cửa mở ra đến đó, không mở hết cửa.