1. Tổng quan sửa đổi Luật Các tổ chức tín dụng 2025

Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi 2025 đã bổ sung nhiều quy định quan trọng về quản trị rủi ro, kiểm soát nội bộ và minh bạch hoạt động tín dụng. Trong đó, Điều 198a về quyền thu giữ tài sản bảo đảm là điểm mới đột phá, lần đầu tiên được quy định cụ thể trong luật chuyên ngành tín dụng. Việc này tạo cơ sở pháp lý vững chắc để tổ chức tín dụng thực thi quyền thu giữ mà không cần qua tòa án trong một số trường hợp. Đồng thời, quy định mới góp phần nâng cao hiệu quả xử lý nợ xấu, bảo vệ lợi ích của cả bên cho vay và bên vay.

1. Quyền thu giữ tài sản bảo đảm

Căn cứ khoản 2 Điều 198a luật các tổ chức tín dụng sửa đổi năm 2025, cho phép tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và tổ chức mua bán, xử lý nợ được thu giữ tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu khi đáp ứng đủ các điều kiện sau:

- Xảy ra trường hợp xử lý tài sản bảo đảm theo Điều 299 Bộ luật Dân sự

- Hợp đồng bảo đảm có thỏa thuận cho bên nhận bảo đảm quyền thu giữ khi xử lý theo pháp luật về bảo đảm

- Biện pháp bảo đảm đã phát sinh hiệu lực đối kháng với người thứ ba

- Tài sản không đang tranh chấp, không thuộc biện pháp khẩn cấp tạm thời, không bị kê biên hay bảo đảm thi hành án, không đang trong thủ tục phá sản

- Tài sản bảo đảm đáp ứng tiêu chí do Chính phủ ban hành

- Đơn vị xử lý nợ đã thực hiện nghĩa vụ công khai thông tin theo khoản 3 hoặc khoản 4 Điều 198a

2. Quy trình thu giữ tài sản bảo đảm theo luật sửa đổi

1. Xác định điều kiện thu giữ để đánh giá hợp đồng bảo đảm, tình trạng tranh chấp và hiệu lực biện pháp bảo đảm.
2. Công khai thông tin minh bạch qua việc thực hiện đăng tải thông tin về khoản nợ xấu, tài sản và thời hạn thu giữ theo quy định.
3. Tổ chức tín dụng hoặc đơn vị xử lý nợ cần triển khai, tiến hành thu giữ ngay khi đủ điều kiện mà không cần khởi kiện.
4. Phải tiến hành xử lý tài sản theo quy trình là định giá tài sản, tiến hành thanh lý hoặc tổ chức bán đấu giá tài sản bảo đảm theo quy định hiện hành.

3. Tác động của quy định mới

Đối với tổ chức tín dụng:

• Làm rút ngắn thời gian thu hồi nợ xấu, giảm chi phí tố tụng và các chi phí hành chính liên quan đến tài sản đảm bảo.
• Tăng tính chủ động trong quản trị tài sản, xử lý và khai thác tài sản bảo đảm, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng.
• Tạo cơ sở pháp lý rõ ràng để thực hiện các biện pháp thu giữ, định giá, thanh lý hoặc bán đấu giá tài sản bảo đảm theo đúng quy định pháp luật.

Đối với bên vay:

• Cần soạn thảo hợp đồng thế chấp chặt chẽ, minh bạch về các điều khoản liên quan đến quyền thu giữ và xử lý tài sản bảo đảm.
• Phải chủ động chuẩn bị đầy đủ hồ sơ pháp lý, chứng từ chứng minh quyền sở hữu và nguồn gốc hợp pháp của tài sản bảo đảm.
• Nâng cao ý thức tuân thủ nghĩa vụ tài chính và hợp tác với tổ chức tín dụng trong quá trình xử lý tài sản khi phát sinh nợ xấu.

4. Khuyến nghị cho các bên liên quan

Rà soát và cập nhật hợp đồng liên tục để bảo đảm điều khoản thu giữ phù hợp luật mới ban hành

Hoàn thiện quy trình công khai thông tin, tuân thủ khoản 3 và khoản 4 Điều 198a Luật các tổ chức tín dụng

Tham vấn luật sư, ý kiến của chuyên ngành tài chính, ngân hàng để giảm thiểu rủi ro phát sinh trong quá trình.

Phải xây dựng hệ thống nội bộ giám sát, rà soát thường xuyên để ứng phó kịp thời với khoản nợ xấu và các điều phát sinh liên quan.

Quy định về quyền thu giữ tài sản bảo đảm tại Điều 198a của Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi 2025 đánh dấu bước tiến lớn trong xử lý nợ xấu tại Việt Nam. Để tận dụng cơ hội và bảo vệ quyền lợi, tổ chức tín dụng và khách hàng vay vốn cần chủ động cập nhật, rà soát hợp đồng cũng như hoàn thiện quy trình nội bộ.

Nếu Quý khách hàng cần tư vấn chi tiết về soạn thảo hợp đồng tín dụng, thủ tục thu giữ tài sản bảo đảm hoặc các vấn đề pháp lý liên quan, xin liên hệ Công ty Luật Sao Sáng qua email: luatsaosang@gmail.com hoặc hotline: 0936.65.3636. Chúng tôi sẵn sàng đồng hành, bảo vệ quyền lợi của bạn trước mọi thay đổi pháp luật.