Theo quy định tại Điều 13 Bộ luật dân sự 2019, hợp đồng lao động là sự thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động về việc làm có trả công, tiền lương, điều kiện lao động, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quan hệ lao động. 

1. Điều kiện về nguyên tắc giao kết hợp đồng lao động

Điều 15 Bộ Luật lao động 2019 quy định 02 nguyên tắc giao kết hợp đồng lao động:

1.1. Tự nguyện, bình đẳng, thiện chí, hợp tác và trung thực

Nguyên tắc biểu hiện về mặt chủ quan, các bên chủ thể tự do và tự nguyện khi tham gia ký kết hợp đồng lao động. Khi có những hành vi như cưỡng ép, lừa gạt, đe dọa.. thì hợp đồng lao động sẽ bị coi là vô hiệu. Tuy nhiên trường hợp ngoại lệ với người lao động dưới 15 tuổi giao kết hợp đồng với công việc được pháp luật cho phép cần phải có sự đồng ý của bên thứ ba là người đại diện theo pháp luật.

Người lao động và người sử dụng lao động có sự tương đồng rõ nhất ở khía cạnh tư cách pháp lý, quyền và nghĩa vụ của các bên xuất phát từ ý chí.Tuy nhiên trên thực tế, các chủ thể tham gia hợp đồng lao động không bình đẳng xuất phát từ địa vị kinh tế, người sử dụng lao động thường mạnh hơn, nắm nhiều quyền hơn trong khi người lao động bị phụ thuộc vào người sử dụng lao động nên yếu thế hơn.

1.2. Tự do giao kết hợp đồng lao động nhưng không được trái pháp luật, thỏa ước lao động tập thể và đạo đức xã hội

Các thỏa thuận trong hợp đồng lao động không được trái với các quy định pháp luật để được pháp luật tôn trọng và bảo vệ. Bên cạnh đó, hợp đồng lao động còn phải tuân thủ thỏa ước lao động tập thể vì đây là văn bản nội bộ có giá trị pháp lý cao nhất, những thỏa thuận trong hợp đồng lao động trái với thỏa ước thù phải sửa đổi cho phù hợp.

2. Điều kiện về chủ thể trong hợp đồng lao động

 2.1. Người lao động

Khoản 1 Điều 3 Bộ luật lao động 2019 quy định người lao động là người sử dụng lao động theo thỏa thuận, được trả lương và chịu sự quản lý, điều hành, giám sát của người sử dụng lao động. Độ tuổi lao động tối thiểu của người lao động là đủ 15 tuổi.

2.2. Người sử dụng lao động 

Khoản 2 Điều 3 Bộ luật lao động 2019 quy định người sử dụng lao động là doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức, hợp tác xã, hộ gia đình, cá nhân có thuê mướn, sử dụng người lao động làm việc cho mình theo thỏa thuận. Nếu là cá nhân phải có hành vi năng lực dân sự đầy đủ. 

3. Điều kiện về loại và hình thức của hợp đồng lao động

3.1. Loại của hợp đồng lao động 

Căn cứ theo Điều 20 Bộ luật lao động 2019 quy định 02 loại của hợp đồng lao động: 

a) Hợp đồng lao động không xác định thời hạn 

Hợp đồng không xác định thời hạn là hợp đồng mà trong đó hai bên không xác định thời hạn, thời điểm chấm dứt hiệu lực của hợp đồng.

b) Hợp đồng lao động xác định thời hạn 

Hợp đồng xác định thời hạn là hợp đồng mà trong đó hai bên xác định thời hạn, thời điểm chấm dứt hiệu lực của hợp đồng không quá 36 tháng kể từ thời điểm có hiệu lực của hợp đồng.

Nếu hết thời hạn 30 ngày kể từ ngày hợp đồng lao động hết hạn mà người lao động vẫn tiếp tục làm việc nhưng các bên không giao kết hợp đồng lao động mới thì hợp đồng đó trở thành hợp đồng lao động không xác định thời hạn.

3.2. Hình thức của hợp đồng lao động

Căn cứ theo Điều 14 Bộ luật lao động 2019 quy định 03 hình thức của hợp đồng lao động:

a) Giao kết bằng văn bản

Cho hợp đồng lao động có thời hạn từ 03 tháng trở lên. Được làm thành 02 bản, người sử dụng lao động giữ 01 bản, người lao động giữ 01 bản.

b) Giao kết bằng hợp đồng lao động điện tử dưới hình thức thông điệp dữ liệu

Có giá trị như hợp đồng lao động giao kết bằng văn bản 

c) Giao kết bằng lời nói

Hình thức hợp đồng lao động mà các bên thỏa thuận thông qua đàm phán thương lượng nhưng không lập thành văn bản, áp dụng đối với công việc thời hạn dưới 01 tháng có tính chất tạm thời.

Trừ các trường hợp sau bắt buộc giao kết bằng văn bản dù hợp đồng lao động có thời hạn dưới 01 tháng: 

- Đối với công việc theo mùa vụ, công việc có thời hạn dưới 12 tháng thì nhóm người lao động từ đủ 18 tuổi trở lên có thể ủy quyền cho một người lao động trong nhóm để giao kết hợp đồng lao động

- Khi sử dụng người chưa đủ 15 tuổi làm việc

- Với người lao động là người giúp việc gia đình

4. Điều kiện về nội dung của hợp đồng lao động 

Điều 21 Bộ luật lao động 2019 quy định hợp đồng lao động phải có những nội dung chủ yếu sau:

- Tên, địa chỉ của người sử dụng lao động và họ tên, chức danh giao kết hợp đồng lao động bên phía người sử dụng lao động.

- Họ tên, ngày tháng năm sinh, giới tính, nơi cư trú, số thẻ căn cước công dân, chứng minh nhân dân, hoặc hộ chiếu của người giao kết hợp đồng lao động bên phía người lao động.

- Công việc và địa điểm làm việc.

- Thời hạn của hợp đồng lao động.

- Mức lương theo công việc và chức danh, hình thức trả lương, thời hạn trả lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác.

- Chế độ nâng bậc, nâng lương.

- Thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi. 

- Trang bị bảo hộ lao động cho người lao động.

- Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp.

- Đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ, kỹ năng nghề.

Trên đây là toàn bộ tư vấn của chúng tôi, hy vọng rằng, những ý kiến tư vấn này, sẽ giúp làm sáng tỏ các vấn đề mà Quý vị đang quan tâm. Để có thể làm rõ hơn và chi tiết từng vấn đề nêu trên cũng như các vấn đề pháp ý mà Quý vị đang cần tham khảo thêm ý kiến chuyên môn. Xin vui lòng liên hệ ngay cho chúng tôi theo địa chỉ email: luatsaosang@gmail.com hoặc qua tổng đài tư vấn: 0936.65.3636 - 0972.17.27.57 để nhận được sự tư vấn, giải đáp và hỗ trợ từ Luật Sao Sáng.

Trân trọng cảm ơn!