Biện pháp kê biên tài sản đang tranh chấp được áp dụng khi nào?
Biện pháp khẩn cấp tạm thời có vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình giải quyết vụ án, đảm bảo việc thi hành án và kịp thời bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Quy định của pháp luật tố tụng dân sự hiện hành về biện pháp khẩn cấp tạm thời cơ bản đảm bảo vai trò này, tạo sự thuận lợi cho đương sự thực hiện quyền yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời và giúp Tòa án dễ dàng trong việc xem xét áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp khẩn cấp tạm thời cũng như giải quyết khiếu nại, kiến nghị.
Căn cứ Điều 120 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 (BLTTDS) tuân thủ pháp luật về kê biên tài sản đang tranh chấp được quy định như sau:
“Điều 120. Kê biên tài sản đang tranh chấp
1. Kê biên tài sản đang tranh chấp được áp dụng nếu trong quá trình giải quyết vụ án có căn cứ cho thấy người giữ tài sản đang tranh chấp có hành vi tẩu tán, hủy hoại tài sản.
2. Tài sản bị kê biên có thể được thu giữ, bảo quản tại cơ quan thi hành án dân sự hoặc lập biên bản giao cho một bên đương sự hoặc người thứ ba quản lý cho đến khi có quyết định của Tòa án.”
TRƯỜNG HỢP ÁP DỤNG BIỆN PHÁP KHẨN CẤP TẠM THỜI KÊ BIÊN TÀI SẢN ĐANG TRANH CHẤP.
Biện pháp được áp dụng nếu trong quá trình giải quyết vụ án có căn cứ cho thấy “Người giữ tài sản đang tranh chấp” là người giữ tài sản trực tiếp có liên quan đến vụ tranh chấp hoặc do cơ quan có thẩm quyền giao trách nhiệm trong việc giữ tài sản đang tranh chấp họ có hành vi tẩu tán và hủy hoại tài sản. Théo đó, tẩu tán tài sản là hành vi xác lập các giao dịch giả tạo nhằm trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ đối với người thứ ba; Hủy hoại tài sản là hành vi làm cho tài sản của người khác bị thiệt hại đến mức làm mất hẳn giá trị hoặc mất hẳn công năng, giá trị sử dụng hoặc bị tiêu hủy hoàn toàn.
Như vậy, mục đích của biện pháp trên là ngăn chặn hành vi tẩu tán và hủy hoại tài sản đang tranh chấp của các chủ thể; nếu trong quá trình giải quyết vụ án có căn cứ cho thấy chủ thể giữ tài sản đang tranh chấp có hành vi tẩu tán, hủy hoại tài sản nhằm trốn tránh quyền và nghĩa vụ thì Tòa án có quyền áp dụng hành vi biện pháp khẩn cấp tạm thời trên để ngăn chặn hành vi mà họ đang thực hiện, để đảm bảo cho việc thi hành án dân sự.
Ví dụ: Có vi bằng của Thừa phát lại xác định việc người giữ tài sản có hành vi đập phá tài sản đang tranh chấp.
Và tài sản bị kê biên có thể được thu giữ; bảo quản tại cơ quan thi hành án dân sự; hoặc lập biên bản giao cho một bên đương sự hoặc người thứ ba quản lý cho đến khi có quyết định của Tòa án.
TRÌNH TỰ, THỦ TỤC TIẾN HÀNH KÊ BIÊN TÀI SẢN ĐANG TRANH CHẤP
Theo Khoản 1 Điều 88 Luật thi hành án dân sự; thì trước khi kê biên tài sản là bất động sản ít nhất là 03 ngày làm việc; chấp hành viên thông báo cho đại diện chính quyền xã hoặc đại diện tổ dân phố nơi tổ chức cưỡng chế, đương sự, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan về thời gian, địa điểm, tài sản kê biên; trừ trường hợp cần ngăn chặn đương sự tẩu tán, hủy hoại tài sản, trốn tránh việc thi hành án dân sự.
Trường hợp đương sự vắng mặt; thì có thể ủy quyền cho người khác thực hiện các quyền , nghĩa vụ của mình; trường hợp đã được thông báo hợp lệ mà đương sự hoặc người được ủy quyền vắng mặt; thì chấp hành viên vẫn tiến hành việc kê biên; nhưng phải mời người làm chứng và ghi rõ vào nội dung biên bản kê biên.
Trường hợp không mời được người làm chứng thì chấp hành viên vẫn tiến hành việc kê biên nhưng phải ghi rõ vào nội dung biên bản kê biên.
Khi kê biên đồ vật, nhà ở, công trình kiến trúc; nếu vắng mặt người phải thi hành án hoặc người đang quản lý, sử dụng tài sản đó; mà phải mở khóa, phá khóa; thì chấp hành viên tự mình hoặc có thể thuê cá nhân, tổ chức khác mở khóa, phá khóa hoặc mở gói. Trong trường hợp này phải có người làm chứng. Người phải thi hành án phải chịu thiệt hại do việc mở khóa, phá khóa, mở gói. Trường hợp cần thiết; sau khi mở khóa, phá khóa, mở gói; chấp hành viên niêm phong đồ vật và giao bảo quản theo quy định. Việc mở khóa, phá khóa, mở gói hoặc niêm phong phải lập biên bản, có chữ ký của những người tham gia và người làm chứng.
Như vậy; nếu tài sản đang có tranh chấp; thì chấp hành viên vẫn có thể kê biên; nếu chủ thể hoặc các bên có liên quan không tự giải quyết được; thì có quyền khởi kiện ra Tòa để giải quyết. Nếu chủ thể vắng mặt khi tiến hành kê biên tài sản; thì chấp hành viên vẫn phải tiến hành kê biên bình thường; nhưng phải làm đúng các thủ tục đã nêu trên.