Công ty xin chân thành cảm ơn quý độc giả đã tin tưởng và gửi câu hỏi cần tư vấn. Với tình huống trên chúng tôi xin tư vấn như sau:

Trách nhiệm hình sự của A trong vụ án.

Trong vụ án này, A phải chịu trách nhiệm hình sự về các tội như sau:

• Trách nhiệm hình sự về tội giết người theo quy định Điều 123 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung (BLHS).
• Trách nhiệm hình sự về tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản theo quy định tại Điều 178 BLHS.

Vì: Trách nhiệm hình sự của người phạm tội là trách nhiệm của người phạm tội phải chịu những hậu quả pháp lí bất lợi về hành vi phạm tội của mình.

Cơ sở của trách nhiệm hình sự của người phạm tội được quy định trong BLHS như sau: “Chỉ người nào phạm một tội đã được Bộ luật Hình sự quy định mới phải chịu trách nhiệm hình sự” (Theo khoản 1 Điều 2 BLHS). Để kết luận hành vi đã được thực hiện của A có phải tội phạm hay không và tội đó là tội gì, hình phạt áp dụng ra sao thì cần phải xác định hành vi của A đã thỏa mãn các dấu hiệu của cấu thành tội phạm cụ thể chưa bởi vì cấu thành tội phạm là cơ sở pháp lí của trách nhiệm hình sự, là điều kiện cần và đủ của trách nhiệm hình sự .

1. Cấu thành tội phạm tội giết người của A

Thứ nhất, về mặt khách quan:

Hành vi khách quan của tội phạm: hành vi khách quan của tội giết người là hành vi tước đoạt trái pháp luật tính mạng của người khác. Trong vụ án này, hành vi khách quan của tội giết người được A thực hiện thông qua hành động là A thuê C giết gia đình anh B bằng cách đốt nhà bằng xăng vào ban đêm, hành vi giết người được thực hiện thông qua hành động đốt nhà bằng xăng vào ban đêm. Tuy rằng A không trực tiếp thực hiện hành vi đốt nhà nhằm mục đích giết người nhưng A là người chủ mưu thuê C thực hiện.

Hậu quả của tội phạm: Hậu quả của tội giết người là thiệt hại do hành vi phạm tội giết người gây ra cho quan hệ nhân thân, cho quyền sống, quyền được tôn trọng và bảo vệ tính mạng của con người. Thiệt hại này được thể hiện dưới dạng thiệt hại về thể chất - hậu quả làm chết người. Khi xảy ra hậu quả chết người thì tội giết người là tội phạm hoàn thành. Tuy nhiên, trong vụ án này do đêm hôm xảy ra vụ án gia đình anh B về quê dự đám cưới nên không có mặt ở nhà do đó hậu quả chết người không xảy ra theo mong muốn của A vì vậy hành vi phạm tội của A bị coi là tội giết người chưa đạt.

Mối quan hệ nhân quả giữa hành vi khách quan và hậu quả: Hành vi là nguyên nhân gây ra chết người phải là hành vi xảy ra trước hậu quả về mặt thời gian. Tuy nhiên không phải bất cứ hành vi nào xảy ra trước hậu quả chết người đều là nguyên nhân mà chỉ những hành vi có mối quan hệ nội tại, tất yếu với hậu quả thì mới là nguyên nhân. Phân tích hành vi của A trong vụ án này ta thấy, A có ý định giết cả nhà anh B vì vậy A đã thuê C dùng xăng đốt nhà anh B vào ban đêm. Hành vi đốt nhà vào ban đêm là thời điểm nạn nhân đã ngủ say do vậy khó phát hiện ra cháy nhà và khi phát hiện ra kêu cứu cũng rất khó để có được sự giúp đỡ của người khác do ban đêm mọi người đều ngủ say. Hơn nữa công cụ mà A sử dụng gây án là chất dễ cháy là xăng mục đích làm cho cháy nhanh, mạnh, đám cháy lan nhanh hơn. Hành vi của A diễn ra tất yếu sẽ dẫn đến nguy cơ gây chết người nếu trong nhà có người nhưng vì lý do khách quan nên hậu quả chết người không xảy ra nhưng mong muốn của A. Tuy nhiên, ngay trong tính toán của A đã tồn tại mục đích giết người bằng hành vi đốt nhà nên A vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự về tội giết người.

Thứ hai, về mặt chủ quan:

Dấu hiệu lỗi của chủ thể: Lỗi của A trong vụ án này được xác định là lỗi cố ý trực tiếp vì về mặt lí trí A nhận thức được tính chất nguy hiểm của hành vi dùng xăng đốt nhà vào ban đêm và thấy trước được hậu quả chết người có thể xảy ra, về mặt ý chí A mong muốn hậu quả chết người xảy ra vì A muốn giết cả nhà anh B nên đã thực hiện hành vi này.

Dấu hiệu mục đích, động cơ phạm tội: Động cơ phạm tội của A là do A cho rằng anh B (anh trai của chồng cũ) đã xúi bẩy em trai ly hôn mình. Mục đích phạm tội của A là muốn giết cả nhà anh B.

Thứ ba, về khách thể: Khách thể của Tội giết người là quan hệ nhân thân mà nội dung của nó là quyền được tôn trọng và bảo vệ tính mạng của con người.

Thứ tư, về chủ thể: Khi thực hiện hành vi phạm tội, A đã từng kết hôn và ly hôn theo quy định của pháp luật hôn nhân và gia đình tức là A đã đủ 18 tuổi, A vì tư thù đã tính toán đến thủ đoạn giết nhiều người bằng cách đốt nhà bằng xăng vào ban đêm, hơn nữa A không tự mình thực hiện hành vi đó mà A đã thuê C thực hiện. Chúng ta có thể khẳng định rằng trong trường hợp này A là người trưởng thành và hoàn toàn bình thường do vậy A đáp ứng đủ điều kiện về chủ thể chịu trách nhiệm hình sự, A có đầy đủ năng lực trách nhiệm hình sự và đạt độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự.

2. Cấu thành tội phạm tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản của A

Thứ nhất, về mặt khách quan: Cấu thành tội phạm của tội này được quy định là cấu thành tội phạm vật chất. Về mặt khách quan, tội phạm này có những dấu hiệu sau:

Về hành vi khách quan được quy định là hành vi hủy hoại tài sản gia đình anh B nhằm mục đích giết người của A. Trong vụ án này, tuy rằng A không trực tiếp đốt nhà anh B nhưng A lại là người tính toán thủ đoạn đốt nhà nhằm giết người do vậy A đã thuê C thực hiện nhằm trốn tránh trách nhiệm. Như vậy, trong trường hợp này A chính là người cầm đầu tổ chức thực hiện hành vi phạm tội, C chỉ là người làm theo mệnh lệnh của A.

Về hậu quả của tội phạm: hành vi đốt nhà bằng xăng đã xảy ra và để lại hậu quả nghiêm trọng đó là thiêu rụi hoàn toàn ngôi nhà cấp 4 của gia đình anh B với tổng giá trị thiệt hại tài sản là 450 triệu đồng. Do hành vi này đã thực hiện và đã gây ra hậu quả vì vậy tội phạm này được coi là tội phạm hoàn thành. Hậu quả xảy ra đúng như mong muốn của A là thiêu rụi toàn bộ ngôi nhà nhằm mục đích giết được nhiều người một lúc.

Về mối quan hệ nhân quả: thiệt hại tài sản của nhà anh B và hành vi của A có mối quan hệ nhân quả với nhau bởi lẽ thiệt hại này do hành vi của A tạo ra. A đã thuê C mang xăng đến đốt nhà anh B vào thời điểm ban đêm, đây là thời điểm tất cả mọi người đang ngủ say, việc đốt nhà vào ban đêm sẽ khó bị phát hiện và khó có sự giúp đỡ của người khác, hơn nữa hành vi phạm tội có sử dụng công cụ dễ gây cháy làm cho hành vi đốt nhà diễn ra thuận lợi, nhanh chóng hơn. Và một điều tất yếu sẽ xảy ra khi đốt nhà bằng xăng là thiệt hại về tài sản, dù cháy ít hay nhiều, dù có bị phát hiện và chữa cháy thì thiệt hại về tài sản bởi hành vi này chúng ta có thể thấy trước được.

Thứ hai, về mặt chủ quan:

Dấu hiệu lỗi của chủ thể: yếu tố lỗi trong vụ án này được xác định là lỗi cố ý trực tiếp vì về mặt lí trí A nhận thức được tính chất nguy hiểm của hành vi dùng xăng đốt nhà vào ban đêm và thấy trước được hậu quả thiệt hại về tài sản sẽ xảy ra, về mặt ý chí A mong muốn thiệt hại này xảy ra vì A muốn cùng một lúc có thể giết cả nhà anh B nên đã thực hiện hành vi này.

Dấu hiệu mục đích, động cơ phạm tội: vì muốn giết cả nhà anh B cùng lúc nên A đã thực hiện hành vi hủy hoại tài sản bằng cách dùng xăng đốt nhà vào ban đêm nhằm mục đích giết người. Do mục đích cuối cùng của A là muốn giết người, nên hành vi đốt nhà chính là thủ đoạn mà A thực hiện nhằm đạt được mục đích cuối cùng.

Thứ ba, về khách thể: tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản của A xâm phạm quan hệ về sở hữu.

Thứ tư, về mặt chủ thể: giống như tội giết người, A đáp ứng đủ điều kiện về chủ thể phải chịu trách nhiệm hình sự đối với tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản theo quy định của pháp luật.

Liên quan đến vấn đề trên, khách hàng cần giải đáp, xin liên hệ hotline công ty Luật Sao Sáng – 09366653636 để được hỗ trợ.
Trân trọng!