I. Hành vi nào được coi là hành vi bóc lột trẻ em?

Pháp luật Việt Nam cũng có định nghĩa về trẻ em tại Điều 1, Luật trẻ em năm 2016 như sau: "Trẻ em là người dưới 16 tuổi." Như vậy, theo định nghĩa của pháp luật Việt Nam, trẻ em được hiểu là những người dưới 16 tuổi

Theo quy định tại Điều 4 Luật trẻ em năm 2016 quy định: “Bóc lột trẻ em là hành vi bắt trẻ em lao động trái quy định của pháp luật về lao động; trình diễn hoặc sản xuất sản phẩm khiêu dâm; tổ chức, hỗ trợ hoạt động du lịch nhằm Mục đích xâm hại tình dục trẻ em; cho, nhận hoặc cung cấp trẻ em để hoạt động mại dâm và các hành vi khác sử dụng trẻ em để trục lợi”.

Ngoài ra, Điều 12 Nghị định 56/2017/NĐ-CP có quy định về những trường hợp trẻ em bị bóc lột như sau:

- Trẻ em bị bắt buộc tham gia lao động trái quy định của pháp luật về lao động.

- Trẻ em bị rủ rê, xúi giục, kích động, lợi dụng, lôi kéo, dụ dỗ, ép buộc tham gia các hoạt động trình diễn hoặc bị sử dụng trong sản xuất các sản phẩm khiêu dâm.

- Trẻ em bị rủ rê, xúi giục, kích động, lợi dụng, lôi kéo, dụ dỗ, ép buộc tham gia hoạt động du lịch mà bị xâm hại tình dục; bị cho, nhận hoặc cung cấp để hoạt động mại dâm.

- Trẻ em bị rủ rê, xúi giục, kích động, lợi dụng, lôi kéo, dụ dỗ, ép buộc tham gia hoạt động vận chuyển, mua bán, sản xuất, tàng trữ chất gây nghiện và các hàng hóa khác bị cấm giao dịch theo quy định của pháp luật.

- Trẻ em bị rủ rê, xúi giục, kích động, lợi dụng, lôi kéo, dụ dỗ, ép buộc tham gia các hoạt động trục lợi khác.

Như vậy có thể thấy có rất nhiều hành vi bóc lột trẻ em theo quy định của pháp luật như hành vi bóc lột sức lao động, trình diễn, sản xuất sản phẩm khiêu dâm hay tổ chức hỗ trợ hoạt động du lịch nhằm mục đích xấu xa hoặc lôi kéo, dụ dỗ, ép buộc, kích động, lợi dụng, rủ rê trẻ em tham gia vào các hoạt động cấm giao dịch hay các hoạt động khác trái quy định pháp luật.

II. Xử lý hành vi bóc lột trẻ em

Hành vi bóc lột trẻ em là hành vi đáng lên án bởi lẽ quyền trẻ em là quyền bất khả xâm phạm được Hiến pháp và pháp luật quy định chứa đựng những quy định trực tiếp hoặc gián tiếp về quyền trẻ em ở nhiều lĩnh vực (hình sự, giáo dục, y tế, lao động, bảo hiểm, hôn nhân và gia đình…).

Trẻ em là chủ nhân tương lai của đất nước. Trẻ em lại là một trong những nhóm đối tượng yếu thế. Do đó, chúng ta phải cùng chung tay bảo vệ trẻ em và lên án mạnh mẽ những hành vi bạo hành trẻ em, xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm, đảm bảo các quyền lợi chính đáng để trẻ em được sống trong tình yêu thương, có các cơ hội để phát triển mọi mặt.

Trường hợp thực hiện những hành vi lôi kéo, dụ dỗ, xúi giục, kích động ép buộc trẻ em làm những việc trái quy định pháp luật hoặc tham gia vào các hoạt động trục lợi khác thì cá nhân, tổ chức sẽ phải chịu xử phạt vi phạm hành chính cụ thể như sau:

Căn cứ tại Điều 23 Nghị định 130/2021/NĐ-CP, có quy định về vi phạm quy định về cấm lạm dụng, bóc lột trẻ em, tổ chức, hỗ trợ, xúi giục, ép buộc trẻ em tảo hôn như sau:

Thứ nhất: Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:

- Bắt trẻ em làm công việc gia đình quá sức, quá thời gian, ảnh hưởng đến việc học tập, vui chơi, giải trí, ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của trẻ em;

- Tổ chức, xúi giục, ép buộc trẻ em tảo hôn.

Thứ hai: Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:

- Tổ chức, ép buộc trẻ em đi xin ăn;

- Cho thuê, cho mượn trẻ em hoặc sử dụng trẻ em để xin ăn.

Thứ ba: Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:

- Dẫn dắt, rủ rê, xúi giục, dụ dỗ, lôi kéo, kích động, lợi dụng, ép buộc làm trung gian giao dịch hoạt động bóc lột trẻ em;

-Dẫn dắt, rủ rê, xúi giục, dụ dỗ, lôi kéo, kích động, lợi dụng trẻ em lao động trái quy định của pháp luật;

- Bắt trẻ em lao động trước tuổi, quá thời gian, làm công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm theo quy định của pháp luật hoặc làm việc ở nơi mất an ninh trật tự, có ảnh hưởng xấu đến nhân cách và sự phát triển của trẻ em. Trường hợp người sử dụng lao động sử dụng trẻ em làm công việc ngoài danh mục được pháp luật cho phép thì bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của Nghị định của Chính phủ quy định xử phạt hành chính trong lĩnh vực lao động, bảo hiểm xã hội, người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng;

- Bóc lột sức lao động trẻ em. Trường hợp người sử dụng lao động lợi dụng danh nghĩa học nghề, tập nghề để bóc lột sức lao động của trẻ em thì bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của Nghị định của Chính phủ quy định xử phạt hành chính trong lĩnh vực lao động, bảo hiểm xã hội, người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.

Ngoài hình phạt tiền, cá nhân tổ chức vi phạm còn bị áp dụng hình phạt bổ sung là tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính đối với hành vi vi phạm. Bên cạnh đó còn áp dụng biện pháp khắc phục hậu là buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm hoặc phải buộc chịu mọi chi phí để khám bệnh, chữa bệnh (nếu có) cho trẻ em đối với hành vi vi phạm theo quy định.

Như vậy, theo quy định trên thì mức xử phạt hành chính về hành vi bóc lột trẻ em là từ 3.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng tùy theo mức độ vi phạm.

Điều 5 Nghị định 130/2021/NĐ-CP có quy định: Mức phạt tiền tối đa đối với cá nhân có hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo trợ, trợ giúp xã hội và trẻ em là 50.000.000 đồng.

Như vậy, cá nhân lạm dụng bắt trẻ em lao động trước tuổi, bóc lột sức lao động trẻ em có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng; Đối với tổ chức vi phạm, mức phạt sẽ gấp hai lần mức phạt tiền đối với cá nhân vi phạm. Đồng thời, tịch thu tang vật phương tiện vi phạm hành chính và buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp; chịu mọi chi phí để khám bệnh, chữa bệnh (nếu có) cho trẻ em.

III. Các công việc được sử dụng người từ đủ 13 tuổi đến dưới 15 tuổi

Người sử dụng lao động chỉ được tuyển dụng và sử dụng người từ đủ 13 tuổi đến dưới 15 tuổi vào làm các công việc nhẹ theo quy định tại khoản 3 Điều 143 Bộ luật Lao động 2019 , bao gồm:

- Biểu diễn nghệ thuật.

- Vận động viên thể thao.

- Lập trình phần mềm.

- Các nghề truyền thống: chấm men gốm; cưa vỏ trai; làm giấy dó; làm nón lá; chấm nón; dệt chiếu; làm trống; dệt thổ cẩm; thêu thổ cẩm; làm bún gạo; làm miến; làm giá đỗ; làm bánh đa; dệt tơ tằm; se sợi hoa sen; vẽ tranh sơn mài, se nhang, làm vàng mã (trừ các công đoạn có sử dụng hóa chất độc hại như sơn ta, hóa chất tẩy rửa, hóa chất dùng để ướp màu, hóa chất tạo mùi, tạo tàn nhang cong…).

- Các nghề thủ công mỹ nghệ: thêu ren; mộc mỹ nghệ; làm lược sừng; làm tranh dân gian (tranh Đông Hồ, tranh Hàng Trống…); nặn tò he; làm tranh khắc gỗ, biểu tranh lụa; nhặt vỏ sò, điệp để gắn trên tranh mỹ nghệ; mài đánh bóng tranh mỹ nghệ; xâu chuỗi tràng hạt kết cườm, đánh bóng trang sức mỹ nghệ; làm rối búp bê; làm thiếp mừng các sản phẩm từ giấy nghệ thuật trang trí trên thiếp mừng; làm khung tranh mô hình giấy, hộp giấy, túi giấy.

- Đan lát, làm các đồ gia dụng, đồ thủ công mỹ nghệ từ nguyên liệu tự nhiên như: mây, tre, nứa, dừa, chuối, bèo lục bình, đay, cói, quế, guột, đót, lá nón.

- Gói nem, gói kẹo, gói bánh(trừ việc vận hành hoặc sử dụng các máy, thiết bị, dụng cụ đóng gói).

- Nuôi tằm.

- Làm cỏ vườn rau sạch; thu hoạch rau, củ, quả sạch theo mùa.

- Chăn thả gia súc tại nông trại.

- Phụ gỡ lưới cá, đan lưới cá, phơi khô thủy sản.

- Cắt chỉ, đơm nút, thùa khuyết, đóng gói vào hộp các sản phẩm dệt thủ công.

Như vậy, Người sử dụng lao động được tuyển dụng và sử dụng người dưới 13 tuổi đến dưới 15 tuổi làm các công việc nêu trên.

Trên đây là nội dung Luật Sao Sáng gửi đến quý bạn đọc về người có hành vi gây thiệt hại trong tình thế cấp thiết cho người khác vì muốn tránh xảy ra thiệt hại cho mình thì có phải là tội phạm không? . Nếu có vấn đề nào còn thắc mắc hoặc cần được hỗ trợ vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email:luatsaosang@gmail.com hoặc hotline: 09366536 36 – 0972172757 để được tư vấn, hỗ trợ nhanh nhất.