*Cơ sở pháp lý về giá trị hợp đồng điện tử

Theo Điều 119 của Bộ luật dân sự, giao dịch dân sự thông qua phương tiện điện tử dưới hình thức thông điệp dữ liệu được coi là giao dịch bằng văn bản. Điều 117 của Bộ luật dân sự quy định giao dịch dân sự có hiệu lực khi có đủ các điều kiện: chủ thể có năng lực pháp luật phù hợp, hoàn toàn tự nguyện, và mục đích không vi phạm pháp luật.

Điều 3 của Luật giao dịch điện tử định nghĩa hợp đồng điện tử là hợp đồng được thiết lập dưới dạng thông điệp dữ liệu, không bắt buộc phải có chữ ký số.

*Các rủi ro pháp lý chính

1. Rủi ro về xác thực danh tính

Khi không có chữ ký số, việc xác minh chính xác người ký hợp đồng trở nên khó khăn. Theo Điều 22 của Luật giao dịch điện tử, chữ ký số có khả năng "xác nhận chủ thể ký và khẳng định sự chấp thuận của chủ thể ký đối với thông điệp dữ liệu". Thiếu yếu tố này, bạn có thể gặp khó khăn chứng minh ai là người thực sự ký hợp đồng.

2. Rủi ro chối bỏ

Điều 22, khoản 3 của Luật giao dịch điện tử nhấn mạnh chữ ký số "bảo đảm tính chống chối bỏ". Không có chữ ký số, các bên có thể dễ dàng chối bỏ việc đã ký hợp đồng hoặc thỏa thuận các điều khoản cụ thể.

3. Rủi ro về tính toàn vẹn dữ liệu

Theo quy định tại Điều 22, chữ ký số đảm bảo "mọi thay đổi đối với thông điệp dữ liệu sau thời điểm ký đều có thể bị phát hiện". Hợp đồng không có chữ ký số dễ bị chỉnh sửa mà không để lại dấu vết.

4. Khó khăn trong chứng minh trước tòa

Điều 23 của Luật giao dịch điện tử quy định chữ ký số có "giá trị pháp lý tương đương chữ ký của cá nhân đó trong văn bản giấy". Thiếu chữ ký số, bạn sẽ phải sử dụng các phương tiện chứng minh khác, có thể không mạnh mẽ bằng.

*Phân tích thực tiễn và biện pháp giảm thiểu rủi ro

1. Trong thực tiễn kinh doanh:

- Hợp đồng có giá trị thấp: Rủi ro có thể chấp nhận được do chi phí tranh chấp cao hơn giá trị hợp đồng

- Hợp đồng quan trọng: Nên sử dụng chữ ký số hoặc các biện pháp bảo mật khác

- Quan hệ đối tác lâu dài: Có thể dựa vào lịch sử giao dịch để chứng minh tính xác thực

2. Các biện pháp thay thế:

- Sử dụng email xác nhận: Gửi email xác nhận từ địa chỉ chính thức của công ty

- Ghi âm/ghi hình: Lưu lại quá trình thỏa thuận (cần thông báo cho đối tác)

- Chứng nhân điện tử: Có bên thứ ba chứng kiến quá trình ký kết

- Imestamp và IP tracking: Ghi lại thời gian và địa chỉ IP khi ký hợp đồng

- SMS/OTP xác thực: Sử dụng mã xác thực qua điện thoại đã đăng ký

3. Khuyến nghị thực tiễn:

- Đối với hợp đồng có giá trị dưới 50 triệu VNĐ: Có thể chấp nhận rủi ro nếu có biện pháp xác thực cơ bản

- Đối với hợp đồng có giá trị cao hoặc quan trọng: Nên đầu tư vào chữ ký số hoặc kết hợp nhiều biện pháp xác thực

- Luôn lưu trữ đầy đủ bằng chứng về quá trình đàm phán và ký kết hợp đồng

Mặc dù pháp luật không bắt buộc sử dụng chữ ký số cho mọi hợp đồng điện tử, việc sử dụng chữ ký số sẽ mang lại sự an toàn pháp lý cao nhất và giảm thiểu đáng kể các rủi ro nêu trên.

Trên đây là toàn bộ tư vấn của chúng tôi, hy vọng rằng, những ý kiến tư vấn này, sẽ giúp làm sáng tỏ các vấn đề mà Quý vị đang quan tâm. Để có thể làm rõ hơn và chi tiết từng vấn đề nêu trên cũng như các vấn đề pháp lý mà Quý vị đang cần tham khảo thêm ý kiến chuyên môn. Xin vui lòng liên hệ ngay cho chúng tôi theo địa chỉ email: luatsaosang@gmail.com hoặc qua tổng đài tư vấn: 0936.65.3636 để nhận được sự tư vấn, giải đáp và hỗ trợ từ Luật Sao Sáng. Trân trọng cảm ơn!