1.Xác định cha, mẹ cho con là gì?

Quan hệ cha, mẹ, con là quan hệ thiêng liêng trong cuộc đời mỗi con người. Sau khi xác lập quan hệ hôn nhân, việc sinh con không chỉ là kết quả của vợ chồng mà còn là tế bào gắn kết của gia đình, của dòng họ. Mỗi người được sinh ra, lớn lên đều luôn hướng về cội nguồn, đó là bản năng gốc rất tự nhiên của mỗi người. Thông qua việc xác định con chung của vợ chồng sẽ chỉ ra được ai là chủ thể mang quyền và nghĩa vụ trong mối quan hệ cha, mẹ, con. Đặc biệt, thông qua việc xác định cha, mẹ sẽ chỉ ra được ai là người có trách nhiệm nuôi dưỡng đứa trẻ. Đồng thời việc xác định con chung của vợ chồng tạo nên những mối quan hệ thiêng liêng trong gia đình, từ đó xác định quyền và nghĩa vụ cụ thể của các chủ thể.

           2.Căn cứ xác định quan hệ cha, mẹ cho con?

Để bảo vệ quyền và lợi ích của trẻ em, Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 đã dành Chương V quy định về Quan hệ giữa cha, mẹ và con; trong đó Mục 2 về việc xác định cha, mẹ, con. Theo quy định tại Điều 88 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 về căn cứ để xác định cha, mẹ:

“Con sinh ra trong thời kỳ hôn nhân hoặc do người vợ có thai trong thời kỳ hôn nhân là con chung của vợ chồng.”

Như vậy, theo nguyên tắc suy đoán pháp lý, thời kỳ hôn nhân được coi là một căn cứ quan trọng để xác định tính đương nhiên trong việc xác định cha, mẹ cho con. Trong đó, thời kỳ hôn nhân được hiểu là khoảng thời gian tồn tại của quan hệ vợ chồng, tính từ ngày đăng ký kết hôn đến ngày chấm dứt hôn nhân theo quy định của pháp luật. Con được sinh ra hoặc do vợ có thai trong khoảng thời gian này được xác định là con chung của vợ chồng.

“Con được sinh ra trong thời hạn 300 ngày kể từ thời điểm chấm dứt hôn nhân được coi là con do người vợ có thai trong thời kỳ hôn nhân.”

Thời điểm chấm dứt hôn nhân khi vợ hoặc chồng chết được xác định theo ngày được ghi trong giấy chứng tử. Trường hợp chấm dứt hôn nhân khi có quyết định của Tòa án tuyên bố vợ hoặc chồng chết thì thời điểm chấm dứt hôn nhân là ngày được xác định trong Quyết định của tòa án. Trường hợp chấm dứt hôn nhân do ly hôn thì ngày chấm dứt là ngày bản án hoặc quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp luật.

“Con sinh ra trước ngày đăng ký kết hôn và được cha mẹ thừa nhận là con chung của vợ chồng.”

Tuy hôn nhân của hai bên nam nữ được xác lập sau ngày con sinh ra nhưng được vợ chồng thừa nhận với mục đích để bảo vệ lợi ích của trẻ em, pháp luật quy định đứa trẻ là con chung của vợ chồng.

Trường hợp được xác định là cha, mẹ của con theo một trong ba căn cứ trên mà không nhận con hoặc người khác không được xác định là cha, mẹ của con muốn nhận con thì coi là trường hợp có tranh chấp và cần thực hiện thủ tục tố tụng để xác định cha, mẹ cho con.

            3. Người có quyền yêu cầu xác định cha, mẹ, con khi phát sinh tranh chấp:

Tại khoản 2, 3 Điều 102 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định về Người có quyền yêu cầu xác định cha, mẹ, con bao gồm:

“2. Cha, mẹ, con, theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự, có quyền yêu cầu Tòa án xác định con, cha, mẹ cho mình trong trường hợp được quy định tại khoản 2 Điều 101 của Luật này.

3. Cá nhân, cơ quan, tổ chức sau đây, theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự, có quyền yêu cầu Tòa án xác định cha, mẹ cho con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự; xác định con cho cha, mẹ chưa thành niên hoặc mất năng lực hành vi dân sự trong các trường hợp được quy định tại khoản 2 Điều 101 của Luật này:

a) Cha, mẹ, con, người giám hộ;

b) Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình;

c) Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em;

d) Hội liên hiệp phụ nữ.”

4. Hồ sơ yêu cầu xác định cha, mẹ cho con khi phát sinh tranh chấp

Khi thực hiện thủ tục yêu cầu Tòa án giải quyết việc xác định cha, mẹ cho con cần chuẩn bị những tài liệu như:

• Đơn yêu cầu về việc xác định cha, mẹ cho con;
• Bản sao CMND/CCCD, giấy tờ tùy thân của người yêu cầu;
• Giấy tờ tùy thân của người cần phải xác định, người liên quan;
• Văn bản, giấy tờ chứng minh mối quan hệ cha, mẹ, con: Kết quả giám định ADN, hình ảnh, văn bản...
• Giấy tờ liên quan để đảm bảo đầy đủ theo quy định.

Sau khi nhận được Đơn yêu cầu, Tòa án sẽ xem xét và đưa ra quyết định. Nếu Tòa án quyết định thụ lý vụ án sẽ giải quyết theo trình tự quy định trong Bộ luật tố tụng dân sự: hòa giải, chuẩn bị xét xử, xét xử sơ thẩm…

Quyết định của Tòa án về xác định cha, mẹ cho con phải được gửi cho cơ quan đăng ký hộ tịch để ghi chú theo quy định của pháp luật về hộ tịch; các bên trong quan hệ xác định cha, mẹ cho con; cá nhân, cơ quan, tổ chức có liên quan theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự.

Trên đây là nội dung Công ty Luật TNHH Sao Sáng gửi đến quý bạn đọc về quy định đối với việc xác định cha, mẹ cho con khi phát sinh tranh chấp theo pháp luật Việt Nam. Nếu có vấn đề còn thắc mắc cần được hỗ trợ giải đáp vui lòng liên hệ với chúng tôi qua Email: luatsaosang@gmail.com hoặc hotline: 0936.65.36.36 – 0972.17.27.57 để được tư vấn và hỗ trợ nhanh nhất.