Bị “tạm hoãn” xuất cảnh Bà Phương Hằng đòi bỏ Quốc Tịch Việt Nam
Vừa qua, Công an TP.HCM đã có quyết định tạm hoãn xuất cảnh đối với bà Nguyễn Phương Hằng, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Đại Nam. Quyết định tạm hoãn xuất cảnh đối với bà Hằng có thời hạn từ ngày 16/2 đến hết ngày 29/4/2022, để phục vụ việc xác minh, điều tra các đơn tố cáo bà Phương Hằng. Và sau đó bà nguyễn Phương Hằng đã có động thái đăng đàn mạng xã hội tuyên bố sẽ mình có hai quốc tịch và sẽ xin từ bỏ quốc tịch Việt Nam để được hưởng quyền miễn trừ tư pháp quốc gia đồng thời sẽ mời luật sư quốc tế. Vậy câu hỏi được đặt ra ở đây là vì sao bà Hằng bị tạm hoãn xuất cảnh, bà hằng có được hưởng quyền miễn trừ trách nhiệm và có được thuê luật sư quốc tế để tham gia tố tụng trong quá trình giải quyết? Xin mời quý độc giả theo dõi dưới bài phân tích sau của Luật Sao Sáng:
Pháp Luật Việt Nam quy định thế nào về Thôi quốc tịch?
Khoản 1 Điều 27 Luật Quốc tịch quy định: Công dân Việt Nam có đơn xin thôi quốc tịch Việt Nam để nhập quốc tịch nước ngoài thì có thể được thôi quốc tịch Việt Nam.
Theo quy định nêu trên thì việc thôi quốc tịch Việt Nam là hoàn toàn xuất phát từ sự tự nguyện của công dân Việt Nam và được thể hiện bằng đơn với mục đích để nhập quốc tịch nước ngoài hoặc đã có quốc tịch nước ngoài hoặc đang có quốc tịch Việt Nam đồng thời có quốc tịch nước ngoài, nay tự nguyện xin thôi quốc tịch Việt Nam để được hưởng quyền lợi của nước mà họ đang là công dân.
Tuy nhiên, không phải mọi trường hợp có đơn xin thôi quốc tịch Việt Nam thì đều được Chủ tịch nước xem xét, quyết định cho thôi quốc tịch Việt Nam.
- Những người xin thôi quốc tịch Việt Nam thuộc các trường hợp sau đây sẽ CHƯA ĐƯỢC thôi quốc tịch (khoản 2 Điều 27 Luật Quốc tịch Việt Nam):
+ Đang nợ thuế đối với Nhà nước hoặc đang có nghĩa vụ tài sản đối với cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân ở Việt Nam;
+ Đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự;
+ Đang chấp hành bản án, quyết định của Toà án Việt Nam;
+ Đang bị tạm giam để chờ thi hành án;
+ Đang chấp hành quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh, trường giáo dưỡng.
- Những trường hợp sau đây KHÔNG ĐƯỢC thôi quốc tịch Việt Nam:
+ Người xin thôi quốc tịch Việt Nam không được thôi quốc tịch Việt Nam, nếu việc đó làm phương hại đến lợi ích quốc gia của Việt Nam.
+ Cán bộ, công chức và những người đang phục vụ trong lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam không được thôi quốc tịch Việt Nam.
Vì sao bà Phương Hằng bị tạm hoãn xuất cảnh?
Căn cứ theo Điều 124 BLTTHS 2015 quy định về Tạm hoãn xuất cảnh:
1. Có thể tạm hoãn xuất cảnh đối với những người sau đây khi có căn cứ xác định việc xuất cảnh của họ có dấu hiệu bỏ trốn:
a) Người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố mà qua kiểm tra, xác minh có đủ căn cứ xác định người đó bị nghi thực hiện tội phạm và xét thấy cần ngăn chặn ngay việc người đó trốn hoặc tiêu hủy chứng cứ;
b) Bị can, bị cáo.
Thời gian vừa qua, Công an tỉnh Bình Dương đã thụ lý 6 đơn tố giác của các cá nhân tố cáo bà Hằng gồm: ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng, ca sĩ Thủy Tiên, nhà báo Hàn Ni, nhà báo Nguyễn Đức Hiển và bà Đinh Thị Lan (cùng ngụ TP.HCM). Quyết định tạm hoãn xuất cảnh của Công an TP.HCM đối với bà Nguyễn Phương Hằng là động thái mới nhất của cơ quan tố tụng liên quan đến việc thời gian qua nhiều cá nhân đã có đơn tố giác bà Hằng. Nhiều cá nhân tố bà Hằng đã thực hiện các hành vi như: “Làm nhục người khác”, “vu khống” và “lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân”.
Trong trường hợp này, bà Hằng bị nhiều người tố giác nên Công an TP.HCM ra quyết định tạm hoãn xuất cảnh là đúng theo quy định của pháp luật. Động thái này tạo điều kiện thuận lợi cho cơ quan tiến hành tố tụng trong các hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án nhằm khắc phục tình trạng trường hợp có tội phạm xảy ra thì người phạm tội xuất cảnh, bỏ trốn ra nước ngoài
Về thời gian tạm hoãn xuất cảnh, khoản 3 Điều 124 BLTTHS nêu rõ thời hạn tạm hoãn xuất cảnh không được quá thời hạn giải quyết nguồn tin về tội phạm, khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử. Hiện nay, thời hạn tối đa để giải quyết nguồn tin về tội phạm theo quy định tại Điều 147 BLTTHS là bốn tháng 20 ngày.
Về miễn trách nhiệm tư pháp quốc gia
Quy định tại Điều 5 BLHS 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) thì mọi hành vi phạm tội trên lãnh thổ Việt Nam sẽ áp dụng BLHS của Việt Nam để giải quyết. Chỉ có duy nhất một trường hợp được sử dụng điều ước quốc tế hoặc tập quán quốc tế để giải quyết, là người nước ngoài phạm tội trên lãnh thổ Việt Nam thuộc đối tượng được hưởng quyền miễn trừ ngoại giao hoặc lãnh sự theo pháp luật Việt Nam, theo điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên hoặc theo tập quán quốc tế.
Do đó, trường hợp bà Hằng đang có hai quốc tịch và nếu cơ quan Công an xác định bà Hằng có phạm tội và không thuộc trường hợp được hưởng quyền miễn trừ ngoại giao thì đương nhiên cơ quan tố tụng sẽ áp dụng BLHS của Việt Nam để giải quyết.
Bà Hằng có được thuê Luật sư nước quốc tế để tham gia tố tụng trong quá trình giải quyết?
Điều 76 Luật Luật sư 2006 (sửa đổi, bổ sung năm 2012) quy định về phạm vi hành nghề của luật sư nước ngoài :
“Luật sư nước ngoài hành nghề tại Việt Nam được tư vấn pháp luật nước ngoài và pháp luật quốc tế, được thực hiện các dịch vụ pháp lý khác liên quan đến pháp luật nước ngoài, được tư vấn pháp luật Việt Nam trong trường hợp có Bằng cử nhân luật của Việt Nam và đáp ứng đầy đủ các yêu cầu tương tự như đối với một luật sư Việt Nam, không được tham gia tố tụng với tư cách là người đại diện, người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự trước Tòa án Việt Nam.”
Luật sư nước ngoài chỉ được phép tư vấn pháp luật nước ngoài và pháp luật quốc tế, được thực hiện các dịch vụ pháp lý khác liên quan đến pháp luật nước ngoài. Trường hợp tư vấn pháp luật Việt Nam thì phải đáp ứng đầy đủ các yêu cầu tương tự như đối với một luật sư Việt Nam. Như vậy, có thể thấy việc ai đó nói bà Hằng sẽ thuê luật sư nước ngoài tham gia tố tụng, bảo vệ, bào chữa cho bà trước tòa án là điều không thể.