FWB - ranh giới giữa 'tình bạn' - 'tình dục'

Bạn đã từng nghe, thấy những từ khoá như “Friends With Benefits” (viết tắt FWB) hay “Sex không ràng buộc, không trách nhiệm” hay chưa? Đối với các bạn trẻ ở các nước phương Tây đều có cái nhìn thoáng hơn, thậm chí một vài người còn khá hưởng ứng về mối quan hệ này. Tại Mỹ, giữa những năm 1988 - 1996 trong nhóm đối tượng sinh viên đại học, có đến gần 55.7% từng quan hệ tình dục với một người bạn, và con số này tăng lên 68.6% trong giai đoạn 2002 - 2010. Đến năm 2011, kiểu quan hệ này thậm chí còn được khắc họa trong bộ phim cùng tên, biến FWB trở thành một thuật ngữ phổ biến trong văn hóa đại chúng. Còn ở Việt Nam, FWB đang dần trở thành trào lưu thay thế cho việc “sống thử”. 

Cá nhân tôi cho rằng khi nhìn nhận một cách tổng thể từ góc độ khác nhau, chúng ta sẽ nhận ra sự thật rằng đó chỉ là hiện tượng cũ (hoặc biến tướng từ hiện tượng cũ) được khoác lên mình chiếc áo mới vừa “ăn cắp” được (có thể kể đến mối quan hệ Suggar Daddy - Suggar Baby). Mọi mối quan hệ đều có thể vượt quá giới hạn và để lại nhiều hệ luỵ cũng như có thể vướng vào vòng lao lý nếu như không đủ tỉnh táo để nhận thức đúng đắn về các mối quan hệ theo quy định của pháp luật,“Friends With Benefits” không phải là trường hợp ngoại lệ.

Giới hạn của mối quan hệ FWB - những điều cần chú ý

Mối quan hệ này để có thể khẳng định có hay không vi phạm pháp luật thì cần phải xem xét trên nhiều góc độ khác nhau. Do đây là vấn đề nhạy cảm liên quan đến quan hệ tình dục giữa nam và nữ nên cần có đặt ra những giới hạn cũng như ranh giới rạch ròi và rõ ràng.

♦ Về độ tuổi: theo khoa học và pháp luật hình sự Việt Nam, khi từ đủ 16 tuổi mỗi cá nhân đã có thể nhận thức về các yếu tố tâm sinh lý để chịu trách nhiệm về hành vi của mình. Ngoài ra, FWB phải xuất phát từ sự tự nguyện của các bên, không đe doạ, cưỡng ép, không có sự trao đổi về tiền bạc hay vật chất, hai bên tự nguyện quan hệ tình dục khi có nhu cầu và thiện chí. Do đó, nếu như bạn đạt độ tuổi từ đủ 16 tuổi trở lên mà hai bên đồng thuận thì đã đủ điều kiện để quan hệ tình dục (ngoại trừ hành vi mua bán dâm). Nếu đủ các yếu tố trên hành vi này sẽ không cấu thành tội phạm được quy định trong Bộ luật Hình sự, được xác định là không vi phạm pháp luật.

♦ Về mối quan hệ: Các bên cùng xác lập mối quan hệ bạn bè, có thể là đồng nghiệp, bạn thân, bạn học, bạn trong câu lạc bộ. Cả hai đều có nhu cầu về thể xác và nhận thấy đối phương cũng có ý muốn giống mình.

♦ Về nhận thức: Các bên có đủ kiến thức và ý chí để kiểm soát mối quan hệ FWB không vượt quá ranh giới “tình bạn - tình dục” để tiến tới mối quan hệ khác như kết hôn, làm cha/ mẹ đơn thân hay có sự trao đổi về vật chất (tiền, đồ vật,...).

♦ Về đạo đức, lối sống: tùy theo quan điểm, truyền thống văn hóa ở mỗi quốc gia, khu vực mà FWB được chấp nhận hay bị phản đối. Ở Việt Nam, Nhà nước và dư luận xã hội không ủng hộ mối quan hệ này do nhiều người chưa có nhận thức đúng đắn về hậu quả cũng như hệ lụy phát sinh từ FWB. Chưa kể, mối quan hệ này còn khiến các tệ nạn xã hội, bạo lực và tỉ lệ nạo phá thai, tỉ lệ vô sinh gia tăng và là nguyên nhân dẫn đến việc vi phạm những quy định của Luật Hôn nhân & gia đình.

Mối quan hệ FWB khi nào được coi là vi phạm pháp luật?

Thứ nhất, FWB có sự trao đổi giữa "tình" - "tiền" thì bị xử lý như thế nào? 

Nếu hai bên xuất phát từ ý chí tự nguyện vì mục đích được quan hệ tình dục với nhau nhưng lại có sự đổi chác về mặc vật chất giữa “tình” và “tiền” thì hoàn toàn đủ yếu tố cấu thành xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự tuỳ theo tính chất, mức độ. Cụ thể quy định như sau:

Hành vi mua dâm sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại Điều 22 Nghị định 167/2013/NĐ-CP Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy và chữa cháy; phòng, chống bạo lực gia đình: “1. Phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với hành vi mua dâm.”

Trường hợp mua dâm với người dưới 18 tuổi sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định Điều 329 Bộ luật Hình sự 2015 cụ thể: Người nào đủ 18 tuổi trở lên mua dâm người dưới 18 tuổi trừ trường hợp giao cấu hoặc thực hiện hành vi tình dục khác với người dưới 13 tuổi, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm. Đặc biệt, hành vi mua dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi thì bị phạt từ từ 03 năm đến 07 năm.

Thứ hai, FWB có thể cấu thành các tội danh khác

♦ Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi 

Nếu như trong tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi (Điều 142 BLHS) và tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, người phạm tội có hành vi giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi hoàn toàn trái với ý muốn của họ hoặc buộc họ phải miễn cưỡng giao cấu hoặc miễn cưỡng thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác thì trong tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, người phạm tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi có sự thuận tình của họ (kể cả trường hợp người tù đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi chủ động yêu cầu giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác) thì vẫn phạm vào tội được quy định tại Điều 145 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017).

Tội giao cấu và thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi được quy định tại Điều 145 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) như sau:

“1. Người nào đủ 18 tuổi trở lên mà giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 142 và Điều 144 của Bộ luật này, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:

a) Phạm tội 02 lần trở lên;

…”

♦ Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi

Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi được quy định tại Điều 142 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định:

“1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

a) Dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi trái với ý muốn của họ;

b) Giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người dưới 13 tuổi.

…”

Thứ ba, bạn có thể vi phạm chế độ hôn nhân một vợ một chồng

Nếu như một trong hai người là người đang có vợ có chồng mà lại chung sống như vợ chồng với nhau, mặc dù chỉ là bạn bè không có tình cảm, mục đích chỉ là quan hệ tình dục. Hành vi đó hoàn toàn có thể bị xử phạt vi phạm hành chính theo Điều 59 Nghị định 82/2020 và truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội vi phạm chế độ một vợ, một chồng theo quy định tại Điều 182 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).

“Điều 59. Hành vi vi phạm quy định về kết hôn, ly hôn và vi phạm chế độ hôn nhân một vợ, một chồng

1. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau:

a) Đang có vợ hoặc đang có chồng mà kết hôn với người khác, chưa có vợ hoặc chưa có chồng mà kết hôn với người mà mình biết rõ là đang có chồng hoặc đang có vợ;

b) Đang có vợ hoặc đang có chồng mà chung sống như vợ chồng với người khác;

c) Chưa có vợ hoặc chưa có chồng mà chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ là đang có chồng hoặc đang có vợ;

…”

“Điều 182. Tội vi phạm chế độ một vợ, một chồng

1. Người nào đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc người chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ là đang có chồng, có vợ thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 01 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm:

a) Làm cho quan hệ hôn nhân của một hoặc hai bên dẫn đến ly hôn;

…”

Trên góc độ nào đó có thể nêu quan điểm rằng, FWB -  trái với văn hóa Á Đông, khó được phía phụ huynh và toàn thể xã hội chấp nhận công khai. Chúng ta có thể thấy bản thân những người tham gia mối quan hệ này, khi chưa có đủ nhận thức về các vấn đề giới tính, tình dục sẽ rất dễ gây ra những hệ quả xấu như làm gia tăng tỉ lệ nạo phá thai ở giới trẻ, tăng tỉ lệ vô sinh và tăng nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm cho đối phương.

Theo tôi, chúng ta không nên ngộ nhận giữa việc tiếp nhận văn hóa phương Tây, đề cao chủ nghĩa cá nhân với việc cổ xúy cho những điều không phù hợp. Đặc biệt, luôn nhận thức sáng suốt và tỉnh táo để tránh có những hệ quả đáng tiếc xảy ra cũng như đối diện trước biệp pháp hà khắc của pháp luật.

Đội ngũ Luật sư, Chuyên viên - Công ty Luật TNHH Sao Sáng

Công ty Luật TNHH Sao Sáng với đội ngũ luật sư, chuyên viên hỗ trợ pháp lý có nhiều năm kinh nghiệm, chúng tôi luôn sẵn sàng giải đáp những thắc mắc các câu hỏi liên quan đến tất cả lĩnh vực để tư vấn cho Quý khách hàng những phương án tối ưu và hiệu quả. Trân trọng!