1. Như thế nào là sử dụng trái phép chất ma túy?

Ma túy theo quy định tại Luật số 73/2021/QH14 - Luật Phòng, Chống Ma Túy (hiệu lực từ 01/01/2022) được hiểu là các chất gây nghiện, chất hướng thần nằm trong danh mục do Chính phủ ban hành. Trong đó:

• Chất gây nghiện là những chất có tác dụng gây kích thích hoặc ức chế đến hệ thần kinh, từ đố, gây nghiện đối với những người sử dụng.
• Chất hướng thần cũng là một loại chất gây kích thích, ức chế thần kinh của người sử dụng hoặc làm người sử dụng nó rơi vào tình trạng ảo giác. Việc sử dụng nhiều lần loại chất trên có thể dẫn tới tình trạng nghiện.

Theo đó ma túy được xác định là chất cấm sử dụng. Vì vậy, việc các cá nhân tự ý sử dụng những chất này được hiểu là hành vi sử dụng trái phép chất ma túy.

2. Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy là gì?

Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy là hành vi chỉ huy, điều hành, phân công hoặc chuẩn bị, cung cấp chất ma túy, địa điểm, phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sử dụng trái phép chất ma túy, tìm người sử dụng chất ma túy.

3. Tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy theo quy định của Bộ luật hình sự năm 2015.

Điều 255 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định về tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy. Theo đó:

1. Người nào tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy dưới bất kỳ hình thức nào, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

a) Phạm tội 02 lần trở lên;

b) Đối với 02 người trở lên;

c) Đối với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 18 tuổi;

d) Đối với phụ nữ mà biết là có thai;

đ) Đối với người đang cai nghiện;

e) Gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;

g) Gây bệnh nguy hiểm cho người khác;

h) Tái phạm nguy hiểm.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 15 năm đến 20 năm:

a) Gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 61% trở lên hoặc gây chết người;

b) Gây tổn hại cho sức khỏe cho 02 người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người từ 31% đến 60%;

c) Gây bệnh nguy hiểm cho 02 người trở lên;

d) Đối với người dưới 13 tuổi.

4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù 20 năm hoặc tù chung thân:

a) Gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người 61% trở lên;

b) Làm chết 02 người trở lên.

5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng, phạt quản chế, cấm cư trú từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

4. Hành vi sử dụng trái phép chất ma túy bị xử phạt hành chính như thế nào?

Bên cạnh việc truy cứu trách nhiệm hình sự, hành vi sử dụng trái phép chất ma túy với mức độ và hành vi vi phạm ở mức nhẹ, không đủ điều kiện xử lý hình sự thì có thể bị xử lý hành chính theo quy định tại Nghị định số 144/2021/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy và chữa cháy; phòng, chống bạo lực gia đình.

Trong đó, Điều 23 quy định về hành vi vi phạm các quy định về phòng, chống và kiểm soát ma túy. Theo đó, người có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy có thể bị “Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với hành vi sử dụng trái phép chất ma tuý.”

5. Có phải sử dụng trái phép chất ma túy bị phạt tù không?

Như đã đề cập ở trên, tùy vào hành vi và mức độ của hành vi vi phạm, người phạm tội có thể bị áp dụng hai loại hình thức xử lý sau:

• Thứ nhất, xử phạt hành chính với hình thức phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng.
• Thứ hai, truy cứu trách nhiệm hình sự với tội sử dụng trái phép chất ma túy theo quy định tại Điều 255 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017. Theo đó, với hành vi phạm tội sử dụng trái phép chất ma túy, người phạm tội có thể bị áp dụng mức hình phạt cao nhất là phạt tù 20 năm hoặc tù chung thân.