1. Trường hợp nào người bị buộc tội được trả tự do?

Căn cứ theo Điều 13 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi 2017 quy định về suy đoán vô tội như sau:

“Điều 13. Suy đoán vô tội

Người bị buộc tội được coi là không có tội cho đến khi được chứng minh theo trình tự, thủ tục do Bộ luật này quy định và có bản án kết tội của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật.

Khi không đủ và không thể làm sáng tỏ căn cứ để buộc tội, kết tội theo trình tự, thủ tục do Bộ luật này quy định thì cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải kết luận người bị buộc tội không có tội.”

Do đó, nếu cơ quan điều tra nhận thấy không tìm được yếu cấu thành tội phạm cho đến khi kết thúc chuyên án điều tra thì có thể ra quyết định thả người.

2. Thời gian tạm giữ điều tra hình sự đối với người bị tình nghi là bao lâu?

Kể từ khi nhận người để tạm giữ, tạm giam để điều tra, truy tố, xét xử phục vụ cho công tác điều tra nhưng vẫn phải đảm bảo nguyên tắc về thời gian theo Điều 459 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 như sau:

“Điều 459. Tạm giữ, tạm giam để điều tra, truy tố, xét xử

1. Căn cứ, thẩm quyền và thủ tục tạm giữ, tạm giam được thực hiện theo quy định của Bộ luật này.

2. Thời hạn tạm giữ không được quá 03 ngày kể từ ngày Cơ quan điều tra nhận người bị bắt.

3. Thời hạn tạm giam trong giai đoạn điều tra không quá 20 ngày, trong giai đoạn truy tố không quá 05 ngày, trong giai đoạn xét xử sơ thẩm không quá 17 ngày, trong giai đoạn xét xử phúc thẩm không quá 22 ngày.”

Theo đó, sau khoảng thời gian ở mỗi giai đoạn trên mà không có chứng cứ cấu thành tội phạm thì phải thả người.

3. Thời gian tạm giữ là bao lâu?

Căn cứ theo Điều 118 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 quy định về thời hạn tạm giữ như sau: 

“Điều 118. Thời hạn tạm giữ

1. Thời hạn tạm giữ không quá 03 ngày kể từ khi Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra nhận người bị giữ, người bị bắt hoặc áp giải người bị giữ, người bị bắt về trụ sở của mình hoặc kể từ khi Cơ quan điều tra ra quyết định tạm giữ người phạm tội tự thú, đầu thú.

2. Trường hợp cần thiết, người ra quyết định tạm giữ có thể gia hạn tạm giữ nhưng không quá 03 ngày. Trường hợp đặc biệt, người ra quyết định tạm giữ có thể gia hạn tạm giữ lần thứ hai nhưng không quá 03 ngày.

Mọi trường hợp gia hạn tạm giữ đều phải được Viện kiểm sát cùng cấp hoặc Viện kiểm sát có thẩm quyền phê chuẩn. Trong thời hạn 12 giờ kể từ khi nhận hồ sơ đề nghị gia hạn tạm giữ, Viện kiểm sát phải ra quyết định phê chuẩn hoặc quyết định không phê chuẩn.

3. Trong khi tạm giữ, nếu không đủ căn cứ khởi tố bị can thì Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra phải trả tự do ngay cho người bị tạm giữ; trường hợp đã gia hạn tạm giữ thì Viện kiểm sát phải trả tự do ngay cho người bị tạm giữ.

4. Thời gian tạm giữ được trừ vào thời hạn tạm giam. Một ngày tạm giữ được tính bằng một ngày tạm giam.”

Như vậy, theo quy định nêu trên tổng thời gian tạm giữ là không quá 9 ngày. Trong thời hạn tạm giữ Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra không chứng minh được người bị tạm giữ phạm tội hoặc hành vi không thỏa mãn dấu hiệu cấu thành tội phạm thì phải thực hiện trả tự do ngay cho người bị tạm giữ.

Trên đây là toàn bộ tư vấn của chúng tôi, hy vọng rằng, những ý kiến tư vấn này, sẽ giúp làm sáng tỏ các vấn đề mà Quý vị đang quan tâm. Để có thể làm rõ hơn và chi tiết từng vấn đề nêu trên cũng như các vấn đề pháp ý mà Quý vị đang cần tham khảo thêm ý kiến chuyên môn. Xin vui lòng liên hệ ngay cho chúng tôi theo địa chỉ email: luatsaosang@gmail.com hoặc qua tổng đài tư vấn: 0936.65.3636 - 0972.17.27.57 để nhận được sự tư vấn, giải đáp và hỗ trợ từ Luật Sao Sáng. Trân trọng cảm ơn!