I. Các tội danh có thể áp dụng

1. Tội đe doạ giết người

Điều 133 của Bộ luật hình sự năm 2015 quy định:” Người nào đe doạ giết người, nếu có căn cứ làm cho người bị đe doạ lo sợ rằng việc đe doạ này sẽ được thực hiện, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.”

Điều quan trọng là phải có “căn cứ” làm cho nạn nhân lo sợ việc đe doạ sẽ được thực hiện. Mức phạt có thể tăng lên từ 02- 07 năm tù nếu thuộc các trường hợp tăng nặng.

2. Hành vi đe doạ hành hung

Mặc dù không có tội danh riêng về “đe doạ hành hung”, nhưng hành vi này có thể bị xử lý theo:

• Điểm a, Khoản 3, Điều 7 của Nghị định 144/2021/NĐ- CP: xúc phạm, lăng mạ, bôi nhọ danh dự, nhân phẩm của người khác- phạt tiền từ 2-3 triệu đồng
• Nếu có hành vi cụ thể gây thưong tích, có thể áp dụng các quy định về cố ý gây thương tích

II. Các yếu tố cấu thành tội phạm 

Theo Điều 133 của Bộ luật hình sự năm 2015, tội đe doạ giết người có các yếu tố cấu thành sau:

1. Khách thể của tội phạm

• Khách thể chung: Trật tự xã hội được pháp luật bảo vệ
• Khách thể trực tiếp: Quyền được sống, quyền được bảo vệ tính mạng và sự an toàn về tinh thần của con người

2. Mặt khách quan

Bao gồm hai yếu tố bắt buộc:

a. Hành vi đe doạ giết người:

• Có thể thực hiện bằng lời nói (trực tiếp hoặc qua điện thoại, tin nhắn)
• Bằng hành động (cử chỉ, biểu hiện)
• Bằng văn bản (thư, email, tin nhắn)
• Thông qua người thứ ba

b. Có căn cứ làm cho người khác bị đe doạ lo sợ

• Đây là điều kiện quan trọng để phân biệt với việc nói đùa
• Căn cứ có thể là: khả năng thực hiện của người đe doạ, hoàn cảnh cụ thể, mối quan hệ giữa các bên, cách thực đe doạ

3. Mặt chủ quan

• Lỗi cố ý trực tiếp: Người phạm tội biết rõ hành vi của mình là đe doạ giết người và mong muốn thực hiện
• Động cơ: Có thể đa dạng (trả thù, ép buộc, gây áp lực) nhưng không ảnh hưởng đến việc định tội

4. Chủ thể

• Người từ đủ 16 tuổi trở lên
• Có năng lực trách nhiệm hình sự (không mắc bệnh tâm thần hoặc các bệnh khác làm mất khả năng nhận thức, điều khiển hành vi)

 

III. Các yếu tố cần xem xét trong thực tiễn

1. Căn cứ đánh giá tính nghiêm trọng

• Nội dung tin nhắn cụ thể: Mức độ chi tiết, rõ ràng của lời đe doạ
• Khả năng thực hiện: Người đe doạ có điều kiện, phương tiện thực hiện không
• Tác động đến nạn nhân: Mức độ lo sợ, ảnh hưởng tâm lý thực tế
• Mối quan hệ: Giữa người đe doạ và nạn nhân có mâu thuẫn gì không

2. Rủi ro pháp lý có thể phát sinh

• Trách nhiệm hình sự: Phạt tù từ 6 tháng đến 7 năm tuỳ tội danh
• Trách nhiệm dân sự: Bồi thường thiệt hại tinh thần cho nạn nhân 
• Xử phạt vi phạm hành chính: Bị phạt tiền từ 10- 20 triệu đồng về hành vi sử dụng điện thoại nhằm đe doạ, quấy rối người khác theo điểm g khoản 3 Điều 102 Nghị định 15/2020/NĐ- CP

3. Các trường hợp cụ thể thường gặp

• Đe doạ qua mạng xã hội: Có thể áp dụng tình tiết tăng nặng “gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự”
• Đe doạ nhiều lần: Có thể cấu thành tái phạm hoặc phạm tội 02 lần trở lên
• Đe doạ kèm hình ảnh, video: Tăng tính thuyết phục của lời đe doạ

IV. Khuyến nghị thực tiễn

• Nạn nhân nên lưu giữu toàn bộ bằng chứng tin nhắn, cuộc gọi
• Báo cáo ngay với cơ quan công an để được bảo vệ kịp thời
• Có thể yêu cầu áp dụng biện pháp ngăn chặn khẩn cấp theo Luật Phòng chống bạo lực gia đình nếu thuộc trường hợp này

 

Trong thực tế, cơ quan điều tra Việt Nam thường ưu tiên xử lý hình sự các vụ việc đe doạ hành hung hoặc giết người khi có tính chất nghiêm trọng và có bằng chứng rõ ràng chứng minh khả năng thực hiện lời đe doạ. Điều này phản ánh nguyên tắc tập trung nguồn lực điều tra vào những vụ án có mức độ nguy hiểm cao, gây ảnh hưởng lớn đến an ninh trật tự và quyền lợi của người bị hại. Cơ quan chức năng cần căn cứ vào các yếu tố như nội dung tin nhắn, hoàn cảnh cụ thể, phương tiện, và năng lực chuẩn bị thực hiện đe doạ để đánh giá mức độ nguy hiểm, từ đó quyết định việc khởi tố vụ án hình sự hay xử lý bằng biện pháp hành chính, dân sự phù hợp. Do đó, không phải mọi hành vi đe doạ qua tin nhắn đều bị truy cứu trách nhiệm hình sự mà còn phụ thuộc vào đánh giá chứng cứ và mức độ nguy hiểm thực tế của hành vi đó.

 

 

Trên đây là toàn bộ tư vấn của chúng tôi, hy vọng rằng, những ý kiến tư vấn này, sẽ giúp làm sáng tỏ các vấn đề mà Quý vị đang quan tâm. Để có thể làm rõ hơn và chi tiết từng vấn đề nêu trên cũng như các vấn đề pháp lý mà quý vị đang cần tham khảo thêm ý kiến chuyên môn. Xin vui lòng liên hệ ngay cho chúng tôi theo địa chỉ email: luatsaosang@gmail.com hoặc qua tổng đài tư vấn: 0936.65.3636 để nhận được sự tư vấn, giải đáp và hỗ trợ từ Luật Sao Sáng. Trân trọng cảm ơn !