Tiêu chí

Tội hiếp dâm

Tội cưỡng dâm

Căn cứ pháp lý

Điều 141 BLHS 2015

Điều 143 BLHS 2015

Khái niệm

Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân.

Người nào dùng mọi thủ đoạn khiến người lệ thuộc mình hoặc người đang ở trong tình trạng quẫn bách phải miễn cưỡng giao cấu hoặc miễn cưỡng thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác.

Chủ thể

Người phạm tội

Có thể là nam hoặc nữ từ đủ 14 tuổi trở lên cố ý thực hiện.

Có thể là nam hoặc nữ từ đủ 14 tuổi trở lên và có mối quan hệ lệ thuộc với người bị hại hoặc có quan hệ nhất định trong việc giúp đỡ người bị hại thoát khỏi tình trạng quẫn bách cố ý thực hiện.

Nạn nhân

- Bất kì ai trên 16 tuổi

- Quan hệ trái với ý muốn của nạn nhân

- Bất kì ai từ đủ 16 tuổi trở lên thuộc một trong hai trường hợp sau đây:

+ Người lệ thuộc vào người phạm tội;

+ Người đang ở trong tình trạng quẫn bách.

- Việc giao cấu ko trái với ý muốn của nạn nhân, giữa người bị hại và người phạm tội có một mối quan hệ nhất định và nạn nhân miễn cưỡng phải quan hệ.

Mặt khách quan

- Thiên về dùng vũ lực, bạo lực để làm tê liệt ý chí của nạn nhân.

- Nạn nhân bị ép buộc hoàn toàn cả về ý chí cũng như vật chất, không thể kháng cự được.

- Đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc

- Lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác nhằm giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục

- Cưỡng dâm thiên về nạn nhân bị ép buộc về ý chí hơn là dùng vũ lực. Nghĩa là trên thực tế, trong tình cảnh bị cưỡng dâm, nạn nhân hoàn toàn có thể chống trả bằng vũ lực nhưng do bị ép buộc về tinh thần hoặc vật chất... nên họ phải miễn cưỡng giao cấu.

- Nạn nhân vẫn còn khả năng lựa chọn cách khác thay vì thực hiện giao cấu (báo với cơ quan chức năng…).

- Đe dọa có sự gián đoạn về mặt thời gian.

- Dùng mọi thủ đoạn khiến nạn nhân phải miễn cưỡng thực hiện hành vi quan hệ tình dục.

Tình trạng của nạn nhân

Người phạm tội có thể lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân để giao cấu. Tình trạng  không thể tự vệ được của nạn nhân có thể là nạn nhân bị bệnh động kinh, bệnh tâm thần hoặc người thứ ba gây ra, hoặc do người phạm tội tạo ra (người phạm tội cho nạn nhân uống thuốc mê), hoặc do các nguyên nhân khách quan khác (nạn nhân bị say xỉn, bị bất tỉnh, bị ốm đau bệnh tật mà sức khoẻ yếu…).

Tình trạng quẫn bách của người bị hại (nạn nhân) trong vụ án cưỡng dâm là người bị hại vẫn còn nhận thức được, còn khả năng tự vệ nhưng vì sự lệ thuộc hoặc đang ở trong tình trạng quẫn bách không còn con đường nào khác mà buộc phải giao cấu.

Người đang ở trong tình trạng quẫn bách là trường hợp người đang ở trong tình trạng hết sức khó khăn, tự mình không thể hoặc khó có thể khắc phục được, mà đòi hỏi phải có sự hỗ trợ của người khác (như trường hợp người thân trong gia đình bị mắc bệnh hiểm nghèo khi hoàn cảnh lại đang túng thiếu nghiêm trọng,…)

Hình phạt

Thấp nhất là 02 năm tù, cao nhất là tù chung thân.

Thấp nhất là 01 năm tù, cao nhất là 18 năm tù.