Nội dung

Tội nhận hối lộ

Tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi

Cơ sở pháp lí

Điều 354 Bộ luật hình sự 2015 

( sửa đổi, bổ sung năm 2017 )   

Điều 358 Bộ luật hình sự 2015

( sửa đổi, bổ sung năm 2017 )

Khái niệm

Tội nhận hối lộ là hành vi của người có chức vụ quyền hạn, họ đã lợi dụng chức vụ quyền hạn của mình trực tiếp hoặc qua trung gian nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác dưới bất lì hình thức nào để làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hay theo yêu cầu của người đưa hối lộ.

Tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng cho người khác để trục lợi là hành vi lợi dụng chức vụ của mình nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác dưới bất kì hình thức nào để dùng ảnh hưởng của mình thúc đẩy người có chức vụ quyền hạn làm hoặc không làm một việc thuộc trách nhiệm.

Mặt khách quan

Hành vi: người nhận hối lộ lợi dụng chức vụ, quyền hạn để nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác của người đưa hối lộ, hành vi này có thể là trực tiếp hoặc qua trung gian ( người thứ 3 hoặc nhiều người khác) để làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ.

• Nhận hối lộ trực tiếp là trường hợp người có chức vụ, quyền hạn nhận của hối lộ từ người đưa hối lộ không qua người khác. Nhận hối lộ trực tiếp còn có thể là trường hợp tuy chưa nhận của hối lộ song người có chức vụ, quyền hạn đã trực tiếp thỏa thuận với người đưa hối lộ thông qua gặp mặt hoặc trao đổi qua điện thoại, thư điện tử…
• Nhận hối lộ qua trung gian là trường hợp có chức vụ, quyền hạn gián tiếp nhận của hối lộ (từ người đưa hối lộ ) thông qua người thứ 3. Đó cũng có thể là trường hợp người thỏa thuận việc hối lộ với người đưa và nhận của hối lộ qua người mô giới hối lộ.
• Của hối lộ ở đây được hiểu là bất kì lợi ích nào bao gồm tiền, tài sản, lợi ích vật chất hoặc các lợi ích phi vật chất khác. Đây là dấu hiệu pháp lí đặc trưng của tội phạm này

Hành vi: được thể hiện ở 2 hành vi chính:

• Hành vi nhận tiền hoặc tài sản của người khác.
• Dùng ảnh hưởng của mình thúc đẩy người có chức vụ, quyền hạn để người này làm hoặc không làm một việc thuộc trách nhiệm hoặc liên quan trực tiếp đến công việc của họ hoặc làm một việc không được phép làm.

=>Đây là dấu hiệu để phân biệt tội phạm này với tội nhận hối lộ.

Trên thực tế, người có ảnh hưởng đối với người có chức vụ quyền hạn thường là người có chức vụ cao hơn, tuy nhiên trong mọt số trường hợp người có ảnh hưởng chỉ là người có chức vụ, quyền hạn tương đương hoặc thấp hơn. Điều này không có ý nghĩa trong việc định tội.

Chủ thể thực hiện

Chính là chủ thể nhận hối lộ.

Chủ thể là người bị ảnh hưởng bởi người có chức vụ quyền hạn (chủ thể của tội danh này)

Sự thỏa thuận về nhận lợi ích

Dấu hiệu bắt buộc của tội danh này là phải có sự thỏa thuận trước giữa người nhận và người đưa hối lộ về vật chất hối lộ cũng như việc làm có lợi cho người đưa hối lộ.

Không bắt buộc phải có sự thỏa thuận mà dấu hiệu của tội danh này là hành vi nhận tiền, hiện vật hoặc lợi ích vật chất khác.