1. Khái niệm thủ tục rút gọn

Theo quy định tại khoản 1 Điều 316 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015:

“Điều 316. Phạm vi áp dụng thủ tục rút gọn

1. Thủ tục rút gọn là thủ tục tố tụng được áp dụng để giải quyết vụ án dân sự có đủ điều kiện theo quy định của Bộ luật này với trình tự đơn giản so với thủ tục giải quyết các vụ án dân sự thông thường nhằm giải quyết vụ án nhanh chóng nhưng vẫn bảo đảm đúng pháp luật.

…”

Căn cứ theo Điều 317 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 quy định về điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn, tòa án giải quyết vụ án theo thủ tục rút gọn khi có đủ các điều kiện sau:

- Vụ án có tình tiết đơn giản, quan hệ pháp luật rõ ràng, đương sự đã thừa nhận nghĩa vụ; tài liệu, chứng cứ đầy đủ, bảo đảm đủ căn cứ để giải quyết vụ án và Tòa án không phải thu thập tài liệu, chứng cứ.

- Các đương sự đều có địa chỉ nơi cư trú, trụ sở rõ ràng.

- Không có đương sự cư trú ở nước ngoài, tài sản tranh chấp ở nước ngoài, trừ trường hợp đương sự ở nước ngoài và đương sự ở Việt Nam có thỏa thuận đề nghị Tòa án giải quyết theo thủ tục rút gọn hoặc các đương sự đã xuất trình được chứng cứ về quyền sở hữu hợp pháp tài sản và có thỏa thuận thống nhất về việc xử lý tài sản.

2. Giải quyết vụ án dân sự theo thủ tục rút gọn

2.1 Giải quyết vụ án dân sự theo thủ tục rút gọn tại tòa án cấp sơ thẩm

Việc khởi kiện vụ án dân sự theo thủ tục rút gọn phải đáp ứng các điều kiện khởi kiện, bao gồm:

- Người khởi kiện vụ án dân sự theo thủ tục rút gọn phải có tư cách khởi kiện

- Người khởi kiện vụ án dân sự theo thủ tục rút gọn phải khởi kiện đúng tòa án có thẩm quyền

- Người khởi kiện khi được khởi kiện đối với vụ án dân sự chưa được giải quyết bằng một bản án hoặc quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đã có hiệu lực pháp luật, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

Hình thức khởi kiện vụ án dân sự theo thủ tục rút gọn:

Người khởi kiện phải khởi kiện vụ án dân sự theo thủ tục rút gọn bằng đơn khởi kiện. Đơn khởi kiện phải đáp ứng các yêu cầu theo quy định tại Điều 189 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 sửa đổi bổ sung năm 2019.

Người khởi kiện gửi đơn khởi kiện kèm theo tài liệu, chứng cứ mà mình hiện có đến tòa án có thẩm quyền giải quyết vụ án bằng các phương pháp sau đây:

- Nộp trực tiếp tại tòa án

- Gửi đến tòa án theo đường dịch vụ bưu chính

- Gửi trực tuyến bằng hình thức điện tử qua Cổng thông tin điện tử của tòa án (nếu có)

Thụ lý vụ án dân sự theo thủ tục rút gọn:

Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 không quy định riêng về thủ tục thụ lý vụ án dân sự theo thủ tục rút gọn những căn cứ vào khoản 2 Điều 316 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 thì việc thụ lý vụ án dân sự theo thủ tục rút gọn được thực hiện như đối với thụ lý vụ án dân sự theo thủ tục tố tụng thông thường. Trong thời hạn 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận được đơn khởi kiện, chánh án tòa án phân công thẩm phán xem xét đơn khởi kiện. Trong thời hạn 5 ngày kể từ ngày được phân công, thẩm phán phải có trách nhiệm xem xét đơn khởi kiện đó có hợp pháp hay không? Nếu đơn khởi kiện không thỏa mãn các điều kiện khởi kiện và hình thức khởi kiện thì thẩm phán có một trong các quyết định sau:

- Yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện

- Chuyển đơn khởi kiện cho tòa án có thẩm quyền và thông báo cho người khởi kiện nếu vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của tòa án khác

- Trả lại đơn khởi kiện cho người khởi kiện nếu vụ án thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 192 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015

- Tiến hành thủ tục thụ lý vụ án theo thủ tục rút gọn nếu vụ án có đủ điều kiện để giải quyết theo thủ tục rút gọn      

Chuẩn bị xét xử sơ thẩm vụ án theo thủ tục rút gọn:

Trong thời hạn 1 tháng kể từ ngày thụ lý vụ án, nếu vụ án đáp ứng các điều kiện theo quy định tại khoản 1 Điều 317 Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015 và không thuộc các trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 317 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 thì thẩm phán ra quyết định đưa vụ án ra xét xử theo thủ tục rút gọn và mở phiên tòa xét xử trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày ra quyết định đưa vụ án ra xét xử. Nếu vụ án có một trong các căn cứ quy định tại khoản 3 Điều 317 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 thì thẩm phán ra quyết định chuyển vụ án sang giải quyết theo thủ tục tố tụng thông thường.

Quyết định đưa vụ án ra xét xử theo thủ tục rút gọn:

Khi vụ án có đủ các điều kiện theo quy định tại khoản 1 Điều 317 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 và không thuộc các trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 317 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 thì thẩm phán phụ trách việc giải quyết vụ án ra quyết định đưa vụ án ra xét xử theo thủ tục rút gọn.

Phiên tòa sơ thẩm theo thủ tục rút gọn:

Khoản 3 Điều 320 Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015 quy định thẩm phán tiến hành hòa giải trong phiên tòa sơ thẩm dân sự chứ không bắt buộc phải hòa giải trước khi mở phiên tòa sơ thẩm giống như thủ tục tố tụng thông thường. Trường hợp các đương sự thỏa thuận được với nhau về vấn đề phải giải quyết trong vụ án thì thẩm phán ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự theo quy định tại Điều 212 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015. Trường hợp các đương sự không thỏa thuận được với nhau về vấn đề phải giải quyết trong vụ án thì thẩm phán tiến hành xét xử.

2.2 Giải quyết vụ án dân sự theo thủ tục rút gọn tại tòa án cấp phúc thẩm

Căn cứ vào khoản 2 Điều 316 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 thì việc kháng cáo, kháng nghị đối với bản án, quyết định theo thủ tục rút gọn được thực hiện như đối với thủ tục tố tụng thông thường.

Thụ lý xét xử phúc thẩm theo thủ tục rút gọn:

Theo quy định tại khoản 2 Điều 316 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 thì việc thụ lý xét xử phúc thẩm theo thủ tục rút gọn được thực hiện như đối với thủ tục thông thường.

Thời hạn chuẩn bị xét xử phúc thẩm theo thủ tục rút gọn:

Thời hạn chuẩn bị xét xử phúc thẩm theo thủ tục rút gọn ngắn hơn thời hạn chuẩn bị xét xử phúc thẩm theo thủ tục thông thường nhằm đáp ứng yêu cầu nhanh chóng, hiệu quả của việc giải quyết vụ án theo thủ tục rút gọn.

Nghiên cứu hồ sơ vụ án:

Để chuẩn bị xét xử, thẩm phán phải tiến hành nghiên cứu hồ sơ vụ án, bản án, quyết định bị kháng cáo, kháng nghị, đơn kháng cáo, quyết định kháng nghị và các chứng cứ, tài liệu kèm theo.

Ra các quyết định trong thời hạn chuẩn bị xét xử phúc thẩm:

Trong thời hạn 1 tháng kể từ ngày thụ lý vụ án, tùy từng trường hợp, thẩm phán được phân công giải quyết vụ án theo thủ tục phúc thẩm ra một trong các quyết định sau đây

- Tạm đình chỉ xét xử phúc thẩm vụ án theo quy định tại Điều 288 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015

- Đình chỉ xét xử phúc thẩm vụ án theo quy định Điều 289 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015

- Đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm

- Quyết định chuyển vụ án sang giải quyết theo thủ tục thông thường nếu xuất hiện tình tiết mới quy định tại khoản 3 Điều 317 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015

- Chuyển hồ sơ vụ án cho viện kiểm sát nghiên cứu

Phiên tòa phúc thẩm theo thủ tục rút gọn:

Tương tự như ở phiên tòa sơ thẩm theo thủ tục rút gọn, phiên tòa phúc thẩm theo thủ tục rút gọn cũng được tiến hành theo trình tự đơn giản, nhanh chóng, quyền bảo vệ và quyền tranh tụng của các đương sự cũng được bảo đảm hạn chế hơn so với thủ tục tố tụng thông thường.

Quyền hạn của thẩm phán giải quyết vụ án theo thủ tục phúc thẩm rút gọn:

Theo quy định tại khoản 6 Điều 324 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 thì thẩm phán khi giải quyết vụ án theo thủ tục phúc thẩm rút gọn có các quyền hạn sau đây:

- Giữ nguyên bản án, quyết định của tòa án cấp sơ thẩm

- Sửa bản án, quyết định của tòa án cấp sơ thẩm

- Hủy bản án, quyết định của tòa án cấp sơ thẩm và chuyển hồ sơ vụ án cho tòa án cấp sơ thẩm để giải quyết lại vụ án theo thủ tục rút gọn hoặc theo thủ tục thông thường nếu không còn đủ các điều kiện để giải quyết theo thủ tục rút gọn

- Hủy bản án sơ thẩm và đình chỉ giải quyết vụ án

- Đình chỉ xét xử phúc thẩm và giữ nguyên bản án sơ thẩm

Trên đây là nội dung Công ty Luật TNHH Sao Sáng gửi đến quý bạn đọc về chủ đề Tìm hiểu về thủ tục rút gọn giải quyết vụ án dân sự. Nếu có vấn đề còn thắc mắc cần được hỗ trợ giải đáp vui lòng liên hệ với chúng tôi qua Email: luatsaosang@gmail.com hoặc hotline: 0936.65.36.36 – 0972.17.27.57 để được tư vấn và hỗ trợ nhanh nhất.