Căn cứ pháp lý:

- Bộ luật dân sự 2015;

- Luật thương mại 2005.

Bên vi phạm hợp đồng được miễn trách nhiệm nếu chứng minh được là mình không có lỗi, bằng cách chỉ ra những hoàn cảnh khách quan khiến cho mình không thể thực hiện hợp đồng hoặc không thể thực hiện đúng hợp đồng. Những hoàn cảnh như vậy được pháp luật quy định, hoặc do các bên đã thỏa thuận trước với nhau hoặc việc vi phạm hoàn toàn do lỗi của bên bị vi phạm. Điều 294 Luật thương mại 2005 quy định bên vi phạm hợp đồng được miễn trách nhiệm trong các trường hợp sau đây:

1. Xảy ra trường hợp miễn trách nhiệm mà các bên đã thỏa thuận

Các bên hoàn toàn có thể thỏa thuận trước trong hợp đồng về các trường hợp bên vi phạm được miễn trách nhiệm. Các trường hợp đó có thể không được pháp luật quy định mà hoàn toàn theo sự thỏa thuận giữa các bên. Yếu tố tự nguyện khi giao kết hợp đồng là rất quan trọng, vì nếu chứng minh được là điều khoản miễn trách nhiệm trong hợp đồng được giao kết do nhầm lẫn, lừa dối hoặc đe dọa thì điều khoản  miễn trách nhiệm sẽ bị vô hiệu.

2. Xảy ra sự kiện bất khả kháng

Khoản 1 Điều 156 Bộ luật dân sự 2015 quy định: “Sự kiện bất khả kháng là sự kiện xảy ra một cách khách quan không thể lường trước được và không thể khắc phục được mặc dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép”

Pháp luật Việt Nam miễn trách nhiệm cho bên vi phạm hợp đồng khi xảy ra các sự kiện bất khả kháng nhưng sự kiện bất khả kháng được hiểu theo nghĩa rộng, bao gồm cả các sự kiện bất ngờ. Các sự kiện bất khả kháng có thể kể đến là: thiên tai, hỏa hoạn, chiến tranh…

Các sự kiện này phải có các dấu hiệu sau:

- Xảy ra sau thời điểm các bên đã ký kết hợp đồng

- Mang tính bất thường, không thể lường trước

- Khi xảy ra thì dù cố gắng hết mức vẫn không thể khắc phục được

- Gây cản trở một hoặc các bên thực hiện nghĩa vụ theo hợp đồng

3. Hành vi vi phạm của một bên hoàn toàn do lỗi của bên kia

Bên vi phạm được giải phóng khỏi trách nhiệm khi việc vi phạm hợp đồng của mình xuất phát từ chính lỗi của bên kia.

4. Hành vi vi phạm của một bên do thực hiện quyết định của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền mà các bên không thể biết được vào thời điểm giao kết hợp đồng

Hành vi vi phạm do thực hiện quyết định của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền mà các bên không thể biết được vào thời điểm giao kết hợp đồng thì sẽ không phải chịu trách nhiệm bồi thường. Ví dụ như quyết định thu hồi đất, quyết định trưng dụng tài sản…

Đối với các trường hợp trên để được hưởng miễn trách nhiệm, bên vi phạm có nghĩa vụ sau đây:

Thứ nhất, nghĩa vụ thông báo

Bên vi phạm phải thông báo ngay bằng văn bản cho bên kia khi xảy ra trường hợp được miễn trách nhiệm và khi chúng chấm dứt. Nếu bên vi phạm không thông báo hoặc thông báo không kịp thời cho bên kia thì phải bồi thường thiệt hại

Thứ hai, nghĩa vụ chứng minh

Bên vi phạm có nghĩa vụ chứng minh với bên bị vi phạm về trường hợp miễn trách nhiệm của mình. Nếu không chứng minh được thì bên vi phạm vẫn phải chịu trách nhiệm.

Trong trường hợp bất khả kháng, các bên có thể thỏa thuận kéo dài thời hạn thực hiện nghĩa vụ hợp đồng: nếu các bên không có thỏa thuận hoặc không thỏa thuận được thì thời hạn thực hiện nghĩa vụ hợp đồng được tính thêm một thời gian bằng thời gian xảy ra trường hợp bất khả kháng cộng với thời gian hợp ls để khắc phục hậu quả nhưng không được kéo dài quá các thời hạn quy định tại khoản 1 Điều 296 Luật thương mại 2005. Nếu kéo dài quá các thời hạn đó, các bên có quyền từ chối thực hiện hợp đồng và không bên nào có quyền yêu cầu bên kia bồi thường thiệt hại. Trong trường hợp này, trong vòng mười ngày tiếp theo thời hạn, bên từ chối phải thông báo cho bên kia biết trước khi bên kia bắt đầu thực hiện các nghĩa vụ hợp đồng.

Trên đây là nội dung Công ty Luật TNHH Sao Sáng gửi đến quý bạn đọc về chủ đề “Miễn trách nhiệm bồi thường do vi phạm hợp đồng trong trường hợp nào?”. Nếu có vấn đề còn thắc mắc cần được hỗ trợ giải đáp vui lòng liên hệ với chúng tôi qua Email: luatsaosang@gmail.com hoặc hotline: 0936.65.36.36 – 0393.20.13.37 để được tư vấn và hỗ trợ nhanh nhất.