Tiền mã hoá là gì?

Hiện nay, tiền mã hoá (TMH) được tiếp cận dưới nhiều khía cạnh, nhiều hình thức khác nhau, cũng chưa có một thuật ngữ chung thống nhất. Cơ bản có thể hiểu, TMH là biểu hiện của giá trị dưới dạng số, không được quốc gia hay ngân hàng trung ương nào bảo đảm, được tạo ra trên cơ sở dụng dụng công nghệ blockchain kỹ thuật mã hoá nhằm tạo lập, xác thực giao dịch một cách minh bạch, bảo mật, đáng tin cậy.

Dưới góc độ là phương tiện thanh toán

Hiện nay, phương tiện thanh toán hợp pháp trên lãnh thổ Việt Nam được Ngân hàng nhà nước Việt Nam phát hành gồm: tiền giấy, tiền kim loại. Căn cứ theo khoản 6 Điều 4 Nghị định 101/2012/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 80/2016/NĐ-CP phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt sử dụng trong giao dịch thanh toán bao gồm: Séc, lệnh chi, ủy nhiệm chi, nhờ thu, ủy nhiệm thu, thẻ ngân hàng và các phương tiện thanh toán khác theo quy định của Ngân hàng Nhà nước.

Đồng thời, tại khoản 7 Điều 4 Nghị định 101/2012/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 80/2016/NĐ-CP quy định: “Phương tiện thanh toán không hợp pháp là các phương tiện thanh toán không thuộc quy định tại Khoản 6 Điều này”. Ngân hàng nhà nước Việt Nam từ năm 2014 đến nay khẳng định tiền ảo như Bitcoin (TMH) không phải là phương tiện thanh toán hợp pháp tại Việt Nam và việc phát hành, cung ứng, sử dụng các loại tiền ảo làm phương tiện thanh toán là hành vi cấm tại Việt Nam.

Như vậy, theo quy định của pháp luật Việt Nam hiện hành thì TMH không phải là phương tiện thanh toán, việc sử dụng TMH làm phương tiện thanh toán là hành vi vi phạm pháp luật có thể bị xử lý theo pháp luật hành chính hoặc pháp luật hình sự. Nghị định 88/2019/NĐ-CP ngày 14 tháng 11 năm 2019 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng chủ thể phát hành, cung ứng, sử dụng các phương tiện thanh toán không hợp pháp mà chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng. Ngoài ra, hình thức xử phạt bổ sung như tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm, buộc nộp vào ngân sách nhà nước số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm.

Dưới góc độ ngoại hối

Căn cứ vào khoản 2 Điều 6 Luật Ngân hàng nhà nước Việt Nam năm 2010 và khoản 1 Điều 4 Pháp lệnh Ngoại hối năm 2005, sửa đổi, bổ sung năm 2013, ngoại hối bao gồm: “a) Đồng tiền của quốc gia khác hoặc đồng tiền chung châu Âu và đồng tiền chung khác được sử dụng trong thanh toán quốc tế và khu vực (sau đây gọi là ngoại tệ); b) Phương tiện thanh toán bằng ngoại tệ, gồm séc, thẻ thanh toán, hối phiếu đòi nợ, hối phiếu nhận nợ và các phương tiện thanh toán khác; c) Các loại giấy tờ có giá bằng ngoại tệ, gồm trái phiếu Chính phủ, trái phiếu công ty, kỳ phiếu, cổ phiếu và các loại giấy tờ có giá khác; d) Vàng thuộc Dự trữ ngoại hối nhà nước, trên tài khoản ở nước ngoài của người cư trú; vàng dưới dạng khối, thỏi, hạt, miếng trong trường hợp mang vào và mang ra khỏi lãnh thổ Việt Nam; đ) Đồng tiền của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong trường hợp chuyển vào và chuyển ra khỏi lãnh thổ Việt Nam hoặc được sử dụng trong thanh toán quốc tế”.

Như đã phân tích trên, TMH không phải là ngoại hối, cụ thể không phải là ngoại tệ. Tuy nhiên, với trường hợp một quốc gia phát hành và xác định TMH là tiền pháp định của quốc gia đó thì TMH là ngoại tệ theo pháp luật Việt Nam. Trong trường hợp, các giao dịch liên quan đến TMH đó trên lãnh thổ Việt Nam với tư cách là tiền pháp định của một quốc gia khác sẽ phải tuân thủ các quy định của Pháp lệnh Ngoại hối năm 2005, sửa đổi, bổ sung năm 2013.

Công ty luật TNHH Sao Sáng với đội ngũ luật sư, chuyên viên hỗ pháp lý có nhiều năm kinh nghiệm, chúng tôi luôn sẵn sàng giải đáp những thắc mắc các câu hỏi liên quan đến lĩnh vực kinh doanh, thương mại để tư vấn cho Quý khách hàng những phương án tối ưu và hiệu quả. Trân trọng!