DI CHÚC HỢP PHÁP THEO QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT DÂN SỰ

---

Di chúc có nhất định phải lập thành văn bản không, thế nào là di chúc hợp pháp, nội dung di chúc phải tuân thủ những gì? Để giúp làm rõ hơn vấn đề này mời quý bạn đọc theo dõi nội dung bài viết của chúng tôi dưới đây.

1. Di chúc là gì?

Theo Điều 624 Bộ luật Dân sự năm 2015 thì “ Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết”.

2. Hình thức của di chúc

Di chúc có thể được thể hiện dưới một trong hai hình thức: di chúc lập thành văn bản hoặc di chúc miệng. 

Đối với di chúc bằng bằng văn bản bao gồm: 

• Di chúc bằng văn bản không có người làm chứng;
• Di chúc bằng văn bản có người làm chứng;
• Di chúc bằng văn bản có công chứng;
• Di chúc bằng văn bản có chứng thực.

3. Điều kiện để di chúc được coi là hợp pháp

3.1. Điều kiện về chủ thể

Căn cứ Điều 625 BLDS 2015, người thuộc các trường hợp sau có quyền lập di chúc:

• Người đã thành niên có quyền lập di chúc, trừ trường hợp người đó bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức và làm chủ được hành vi của mình.
• Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi có thể lập di chúc, nếu được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý.

3.2. Điều kiện về nội dung

Di chúc gồm các nội dung chủ yếu sau:

a) Ngày, tháng, năm lập di chúc;

b) Họ, tên và nơi cư trú của người lập di chúc;

c) Họ, tên người, cơ quan, tổ chức được hưởng di sản;

d) Di sản để lại và nơi có di sản;

e) Các nội dung khác.

Di chúc không được viết tắt hoặc viết bằng ký hiệu, nếu di chúc gồm nhiều trang thì mỗi trang phải được ghi số thứ tự và có chữ ký hoặc điểm chỉ của người lập di chúc.

Trường hợp di chúc có sự tẩy xóa, sửa chữa thì người tự viết di chúc hoặc người làm chứng di chúc phải ký tên bên cạnh chỗ tẩy xóa, sửa chữa.

Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật ( Điểm b, Khoản 1, Điều 630 Bộ luật Dân sự năm 2015).

3.3. Điều kiện về ý chí người lập di chúc

Căn cứ Điểm a, Khoản 1, Điều 630 Bộ luật Dân sự năm 2015, điều kiện về ý chí người lập di chúc: “ Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép”.

3.3.1. Đối với di chúc bằng văn bản

- Di chúc bằng văn bản không có người làm chứng:

Căn cứ Điều 633 Bộ luật Dân sự năm 2015:

Người lập di chúc phải tự viết và ký vào bản di chúc.

Việc lập di chúc bằng văn bản không có người làm chứng phải tuân theo quy định tại Điều 631 của Bộ luật này.

- Di chúc bằng văn bản có người làm chứng:

Căn cứ Điều 634 Bộ luật Dân sự năm 2015: 

Trường hợp người lập di chúc không tự mình viết bản di chúc thì có thể tự mình đánh máy hoặc nhờ người khác viết hoặc đánh máy bản di chúc, nhưng phải có ít nhất là hai người làm chứng. Người lập di chúc phải ký hoặc điểm chỉ vào bản di chúc trước mặt những người làm chứng; những người làm chứng xác nhận chữ ký, điểm chỉ của người lập di chúc và ký vào bản di chúc.

Việc lập di chúc bằng văn bản có người làm chứng phải tuân theo quy định tại Điều 631 và Điều 632 của Bộ luật này.

- Di chúc có công chứng hoặc chứng thực:

Căn cứ Điều 635 Bộ luật Dân sự năm 2015:

Người lập di chúc có thể yêu cầu công chứng hoặc chứng thực bản di chúc.

3.3.2. Đối với di chúc miệng

Căn cứ Điều 629 Bộ luật Dân sự năm 2015:

“ Điều 629. Di chúc miệng

1. Trường hợp tính mạng một người bị cái chết đe dọa và không thể lập di chúc bằng văn bản thì có thể lập di chúc miệng.

2. Sau 03 tháng, kể từ thời điểm di chúc miệng mà người lập di chúc còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng mặc nhiên bị hủy bỏ.”

Trong trường hợp tính mạng của một người bị cái chết đe doạ không thể lập di chúc bằng văn bản, phải thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau đó những người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc chỉ điểm hoặc chứng thực, trong thời hạn 5 ngày, kể từ ngày người lập di chúc thể hiện ý chí cuối cùng. Nếu sau 3 tháng, kể từ thời điểm di chúc miệng được lập mà người lập di chúc còn sống minh mẫn thì di chúc bị hủy bỏ. Tuy nhiên trong trường hợp dù đã quá hạn 3 tháng kể từ thời điểm di chúc miệng mà người lập di chúc miệng vẫn còn sống nhưng không còn minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng có hiệu lực thi hành sau khi người lập di chúc miệng chết.