Khi nào vợ chồng được chia tài sản trong thời kỳ hôn nhân? Tài sản nào được chia và nguyên tắc chia tài sản

Việc chia tài sản có thể thực hiện theo hai hình thức: tự thỏa thuận hoặc yêu cầu Tòa án. Trường hợp vợ chồng tự thỏa thuận (Điều 38) Luật Hôn nhân và Gia đình, hai bên có thể quyết định cách chia, phần chia và thời điểm chia, nhưng để đảm bảo giá trị pháp lý, văn bản thỏa thuận nên được công chứng. Trong trường hợp không thể thống nhất, một bên có thể yêu cầu Tòa án chia tài sản theo Điều 39 và Điều 40 Luật Hôn nhân và Gia đình. Điều này thường áp dụng khi một bên có nhu cầu tách tài sản để kinh doanh độc lập, hoặc khi tài sản chung có nguy cơ bị xâm hại bởi hành vi tiêu xài hoang phí, cờ bạc, tự ý bán hoặc cầm cố tài sản chung mà không có sự đồng ý của bên kia.

Tài sản được chia trong thời kỳ hôn nhân là tài sản chung theo quy định tại Điều 33 Luật Hôn nhân và Gia đình, bao gồm tài sản hình thành trong hôn nhân, thu nhập từ lao động, kinh doanh và hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản chung. Tài sản riêng như tài sản có trước khi kết hôn, được tặng cho riêng hoặc thừa kế riêng sẽ không bị chia, trừ khi hai bên có thỏa thuận nhập vào tài sản chung. Việc chia tài sản phải tuân theo nguyên tắc chung của pháp luật: nếu do hai bên tự thỏa thuận, pháp luật tôn trọng ý chí của họ; nếu do Tòa án quyết định, tài sản chung thường được chia đôi nhưng có xem xét đến công sức đóng góp, hoàn cảnh của mỗi bên và quyền lợi của con chưa thành niên. Tòa án ưu tiên chia bằng hiện vật, nếu không thể thì chia bằng giá trị tương đương.

Điều 38. Chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân

1. Trong thời kỳ hôn nhân, vợ chồng có quyền thỏa thuận chia một phần hoặc toàn bộ tài sản chung, trừ trường hợp quy định tại Điều 42 của luật này; nếu không thỏa thuận được thì có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết.

2. Thỏa thuận về việc chia tài sản chung phải lập thành văn bản. Văn bản này được công chứng theo yêu cầu của vợ chồng hoặc theo quy định của pháp luật.

3. Trong trường hợp vợ, chồng có yêu cầu thì Tòa án giải quyết việc chia tài sản chung của vợ chồng theo quy định tại Điều 59 của Luật này.

Điều 40. Hậu quả của việc chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân

1. Trong trường hợp chia tài sản chung của vợ chồng thì phần tài sản được chia, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng của mỗi bên sau khi chia tài sản chung là tài sản riêng của vợ, chồng, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận khác. Phần tài sản còn lại không chia vẫn là tài sản chung của vợ chồng.

2. Thỏa thuận của vợ chồng quy định tại khoản 1 Điều này không làm thay đổi quyền, nghĩa vụ về tài sản được xác lập trước đó giữa vợ, chồng với người thứ ba.

Từ thời điểm chia, phần tài sản được phân cho mỗi bên trở thành tài sản riêng và mỗi người có quyền chiếm hữu, sử dụng, định đoạt độc lập. Điều này đồng nghĩa với việc mỗi bên tự chịu trách nhiệm về các nghĩa vụ phát sinh liên quan đến phần tài sản riêng của mình. Tuy nhiên, nếu việc chia tài sản nhằm trốn tránh nghĩa vụ với bên thứ ba thì theo Điều 42 Luật Hôn nhân và Gia đình, thỏa thuận hoặc quyết định chia tài sản có thể không có hiệu lực đối với bên thứ ba. Đáng chú ý, chia tài sản không làm chấm dứt quan hệ hôn nhân; vợ chồng vẫn có đầy đủ quyền và nghĩa vụ đối với nhau trong các lĩnh vực khác ngoài tài sản đã được chia.

Do đó, khi đã chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân thì tài sản được chia sẽ áp dụng theo Điều 43 của Luật này:

Điều 43. Tài sản riêng của vợ, chồng

1. Tài sản riêng của vợ, chồng gồm tài sản mà mỗi người có trước khi kết hôn; tài sản được thừa kế riêng, được tặng cho riêng trong thời kỳ hôn nhân; tài sản được chia riêng cho vợ, chồng theo quy định tại các Điều 38, 39 và 40 của Luật này; tài sản phục vụ nhu cầu thiết yếu của vợ, chồng và tài sản khác mà theo quy định của pháp luật thuộc sở hữu riêng của vợ, chồng.

2. Tài sản được hình thành từ tài sản riêng của vợ, chồng cũng là tài sản riêng của vợ, chồng. Hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng trong thời kỳ hôn nhân được thực hiện theo quy định tại khoản 1 Điều 33 và khoản 1 Điều 40 của Luật này.

Thủ tục chia tài sản trong thời kỳ hôn nhân

Nếu vợ chồng tự thỏa thuận, hai bên chỉ cần lập văn bản ghi nhận việc chia tài sản và công chứng để đảm bảo giá trị pháp lý. Nếu yêu cầu Tòa án giải quyết, người yêu cầu phải chuẩn bị đơn yêu cầu, giấy chứng nhận kết hôn, giấy tờ chứng minh nguồn gốc tài sản và các tài liệu liên quan, sau đó nộp tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi cư trú của một trong hai bên. Tòa án sẽ xem xét hồ sơ, thu thập chứng cứ và đưa ra quyết định chia tài sản theo quy định pháp luật.

Việc tài sản chung không làm chấm dứt mối quan hệ vợ chồng bởi quan hệ hôn nhân được xác lập và chấm dứt dựa trên yếu tố nhân thân chứ không phụ thuộc vào tài sản. Việc phân chia tài sản chỉ nhằm phục vụ nhu cầu quản lý tài sản, kinh doanh hoặc bảo vệ quyền lợi của mỗi bên, nhưng không làm thay đổi hay chấm dứt mối quan hệ vợ chồng đã được pháp luật công nhận.

Trên đây là toàn bộ tư vấn của chúng tôi, hy vọng rằng, những ý kiến tư vấn này, sẽ giúp làm sáng tỏ vấn đề mà Quý vị đang quan tâm. Để có thể làm rõ hơn và chi tiết từng vấn đề nêu trên cũng như các vấn đề pháp lý mà Quý vị đang cần tham khảo thêm ý kiến chuyên môn. Xin vui lòng liên hệ ngay cho chúng tôi theo địa chỉ email: luatsaosang@gmail.com hoặc qua Tổng đài tư vấn: 0936.65.3636 để nhận được sự tư vấn, giải đáp và hỗ trợ từ Luật Sao Sáng. Trân trọng cảm ơn!