I. Điều kiện để Tòa án chấp nhận đơn ly hôn đơn phương

Không phải mọi yêu cầu ly hôn đơn phương đều được Tòa án chấp thuận. Để phán quyết cho ly hôn, Tòa án phải căn cứ vào tình trạng thực tế được quy định tại Điều 56 Luật Hôn nhân và gia đình 2014:

- Hành vi bạo lực gia đình: Đây là căn cứ mạnh mẽ nhất. Khi một bên có hành vi ngược đãi, hành hạ thể xác hoặc tinh thần đối phương một cách thường xuyên.

- Vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng: Ví dụ như ngoại tình (vi phạm nghĩa vụ chung thủy), không quan tâm chăm sóc nhau khi ốm đau, hoặc tẩu tán tài sản chung khiến đời sống gia đình lâm vào cảnh quẫn bách.

- Tình trạng hôn nhân trầm trọng: Căn cứ theo Nghị quyết 01/2000/NQ-HĐTP, tình trạng trầm trọng được hiểu là vợ chồng không còn tình yêu thương, quý trọng, chăm sóc, giúp đỡ nhau; thường xuyên cãi vã, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của nhau.

- Mục đích của hôn nhân không đạt được: Các bên sống ly thân, không có tiếng nói chung và mọi nỗ lực hòa giải đều thất bại.

II. Trình tự, thủ tục tố tụng chi tiết tại Tòa án

Quy trình giải quyết vụ án ly hôn đơn phương được thực hiện theo các bước quy định tại Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015:

1. Nộp đơn khởi kiện: Theo Điều 189 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, đơn khởi kiện phải có đầy đủ nội dung về: Ngày tháng năm; Tên Tòa án; Thông tin người khởi kiện/người bị kiện; Những vấn đề cụ thể yêu cầu Tòa án giải quyết  như tình cảm, con chung, tài sản, nợ chung.

2. Thụ lý vụ án: Căn cứ Điều 195 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, Tòa án sẽ thông báo cho người khởi kiện nộp tiền tạm ứng án phí. Trong thời hạn 07 ngày kể từ ngày nhận được thông báo, người khởi kiện phải nộp biên lai thu tiền tạm ứng cho Tòa.

3. Giai đoạn chuẩn bị xét xử và Hòa giải: Đây là thủ tục Tòa án có trách nhiệm tiến hành theo Điều 205 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015: "Trong thời hạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm vụ án, Tòa án tiến hành hòa giải để các đương sự thỏa thuận với nhau về việc giải quyết vụ án".

- Nếu hòa giải thành: Tòa án ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự.

- Nếu hòa giải không thành: Tòa án lập biên bản và ban hành quyết định đưa vụ án ra xét xử.

III. Quyền trực tiếp nuôi con và nghĩa vụ cấp dưỡng

Đây là nội dung thường xảy ra tranh chấp gay gắt nhất. Tòa án sẽ căn cứ vào Điều 81 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 để phán quyết:

1. Nguyên tắc chung:

"Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con".

- Đối với con dưới 36 tháng tuổi: "Con dưới 36 tháng tuổi được giao trực tiếp cho mẹ nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con".

- Ý kiến của con: "Nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con".

2. Về nghĩa vụ cấp dưỡng

Theo Điều 110 Luật Hôn nhân và gia đình 2014: "Cha, mẹ có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con chưa thành niên, con đã thành niên không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình trong trường hợp không sống chung với con".

Việc giải quyết ly hôn đơn phương không chỉ đơn thuần là sự chấm dứt một mối quan hệ về mặt pháp lý mà còn là quá trình phân định lại các quyền năng về nhân thân, quyền nuôi dưỡng con cái và quyền sở hữu tài sản. Khác với sự đồng thuận, ly hôn đơn phương thường xuất phát từ những mâu thuẫn không thể điều hòa, nơi mà sự công bằng chỉ có thể đạt được khi các bên đưa ra được những căn cứ pháp lý xác thực và thuyết phục trước Tòa án.

Hành trình đi đến quyết định ly hôn đơn phương chưa bao giờ là một lựa chọn dễ dàng, bởi đó là một cuộc đấu tranh tâm lý đầy cam go khi phải khép lại một chương cũ của cuộc đời để đối mặt với những rào cản pháp lý phức tạp. Trước những bước ngoặt đầy khó khăn và biến động này, việc tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia pháp lý am hiểu tận tường quy trình tố tụng là vô cùng cần thiết để bảo vệ tối đa quyền lợi chính đáng của Quý vị, do đó hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua địa chỉ email: luatsaosang@gmail.com hoặc qua Tổng đài tư vấn: 0936.65.3636 để nhận được sự đồng hành chuyên môn, giải đáp và hỗ trợ kịp thời từ Luật Sao Sáng. Trân trọng cảm ơn!