Đang mang thai có phải đi tù không?

Căn cứ theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 67 Bộ luật Hình sự 2015 quy định:

“Phụ nữ có thai hoặc đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi thì được hoãn chấp hành hình phạt tù cho đến khi con đủ 36 tháng tuổi.”

Như vậy, phụ nữ có thai phạm tội vẫn bị áp dụng hình phạt tù nhưng được tạm hoãn cho đến khi con đủ 36 tháng tuổi. Cũng chính vì được tạm hoãn án phạt tù đến khi con được 36 tháng tuổi nên thực tế có những phạm nhân nữ cố ý mang thai và sinh con nhiều lần để được hoãn chấp hành án phạt tù.

Liệu việc họ cố tình sinh con nhiều lần như vậy thì có tiếp tục được hoãn chấp hành án phạt tù hay không?

Tại Công văn 01/2017/GĐ-TANDTC, Toà án Nhân dân tối cao đã đưa ra câu trả lời cho vướng mắc này như sau:

Nếu phụ nữ có thai hoặc đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi bị kết án tù thì có thể được hoãn chấp hành hình phạt tù cho đến khi con đủ 36 tháng tuổi, không phân biệt họ cố tình có thai và sinh con liên tục để trốn tránh nghĩa vụ thi hành án phạt tù hay không.

Điều này đồng nghĩa với việc, dù phạm nhân nữ có cố tình có thai và sinh con liên tục thì họ vẫn tiếp tục được hoãn chấp hành án phạt tù.

Chính sách này của pháp luật không chỉ thể hiện sự khoan hồng mà còn đảm bảo quyền được sinh con của phụ nữ, quyền được chăm sóc của trẻ em. Cụ thể là trẻ khi sinh ra cần được nuôi dưỡng trong gia đình có đầy đủ cha mẹ, nhất là trong 3 năm đầu đời.

Phụ nữ mang thai có bị tử hình?

Ngoài việc hoãn chấp hành án phạt tù, tại khoản 2, 3 Điều 40 Bộ luật Hình sự quy định như sau:

“2. Không áp dụng hình phạt tử hình đối với người dưới 18 tuổi khi phạm tội, phụ nữ có thai, phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi hoặc người đủ 75 tuổi trở lên khi phạm tội hoặc khi xét xử.

3. Không thi hành án tử hình đối với người bị kết án nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Phụ nữ có thai hoặc phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi…”

Theo quy định trên, phụ nữ có thai sẽ không bị áp dụng hình phạt tử hình, không thi hành án tử hình.

Bên cạnh đó, căn cứ khoản 3 Điều 8 Thông tư liên tịch 02/2020/TTLT-BCA-BQP-BYT-BNG-TANDTC-VKSNDTC, nữ tử tù phải được kiểm tra có thai không trước khi tử hình. Nếu được phát hiện là có thai, người bị kết án sẽ được hoãn thi hành án tử hình.

Phụ nữ mang thai được giảm nhẹ trách nhiệm hình sự

Bộ luật Hình sự 2015 có quy định rõ về các tình tiết giảm nhẹ hình sự tại khoản 1 Điều 51 trong đó bao gồm cả trường hợp người phạm tội là phụ nữ có thai (điểm n khoản 1)

Và theo theo khoản 1 Điều 54 khi người phạm tội có ít nhất hai tình tiết giảm nhẹ, tòa án có thể quyết định một hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt được áp dụng nhưng phải trong khung hình phạt liền kề nhẹ hơn của điều luật

Như vậy, phụ nữ có thai sẽ được giảm nhẹ trách nhiệm hình sự khi phạm tội. Để quyết định hình phạt đối với phụ nữ mang tai, tòa án khi xét xử sẽ căn cứ vào:

- Quy định của Bộ luật Hình sự

- Tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội

- Các tình tiết giảm nhẹ, tăng nặng trách nhiệm hình sự...

Như vậy, người phạm tội là phụ nữ có thai sẽ được giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Trong đó, Tòa án sẽ căn cứ vào quy định của Bộ luật Hình sự, cân nhắc tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội, nhân thân người phạm tội, các tình tiết giảm nhẹ và tăng nặng trách nhiệm hình sự để quyết định hình phạt một cách chính xác nhất. Ngoài ra, nếu người phạm tội có ít nhất 02 tình tiết giảm nhẹ, Tòa án có thể quyết định một hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt được áp dụng nhưng phải trong khung hình phạt liền kề nhẹ hơn (theo khoản 1 Điều 54).