Lợi dụng tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp; đồng thời, nhằm tạo sự chú ý của cộng đồng mạng tới trang thông tin cá nhân (Facebook, Zalo,…) một số người đã cố tình đưa những thông tin giả, sai sự thật lên mạng xã hội. Việc làm này không chỉ là hành vi vi phạm pháp luật mà còn trực tiếp tạo ra những lo lắng, hoang mang không đáng có trong dư luận. Để ngăn chặn, đồng thời giúp mọi người hiểu đúng và có trách nhiệm khi đưa thông tin lên mạng xã hội, các cơ quan chức năng cần nhanh chóng có giải pháp chấn chỉnh, xử lý nghiêm những đối tượng vi phạm.

Thế nào là tin sai sự thật?

Tin sai sự thật là những thông tin không đúng với sự thật, thường được giật gân, và phát tán dưới vỏ bọc tin tức, các thông tin cố ý hoặc trò lừa bịp lan truyền qua phương tiện truyền thông tin tức truyền thống hoặc phương tiện truyền thông xã hội trực tuyến.

Hiện nay, lợi dụng tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn ra phức tạp, nhiều thế lực thù địch, phản động trong và ngoài nước đã phát tán trên không gian mạng nhiều thông tin không đúng sự thật, xuyên tạc diễn biến dịch bệnh cũng như công tác chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Bộ Y tế và các bộ, ngành, địa phương nước ta trong nỗ lực phòng chống dịch bệnh.

Bên cạnh đó, nhằm câu view, câu like, gây hoang mang trong dư luận xã hội mà một số cá nhân, tổ chức lợi dụng tình hình dịch bệnh để đưa những thông tin sai sự thật về dịch bệnh Covid-19.

Quy định của Pháp luật về hình thức xử phạt

Xử phạt hành chính

Căn cứ điểm a khoản 1 Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP quy định thì hành vi lợi dụng mạng xã hội để cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân; cung cấp, chia sẻ thông tin bịa đặt, gây hoang mang trong Nhân dân, kích động bạo lực… sẽ bị phạt tiền từ 10 đến 20 triệu đồng.

Tuy nhiên theo khoản 3 Điều 4 Nghị định 15/2020/NĐ-CP thì mức phạt trên được áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính của tổ chức. Nếu cá nhân có hành vi vi phạm thì mức phạt tiền bằng 1/2 mức phạt tiền đối với tổ chức.

Như vậy, người tung tin giả, sai sự thật về Covid-19:

• Cá nhân sẽ bị phạt hành chính từ 05 đến 10 triệu đồng,
• Tổ chức vi phạm bị phạt từ 10 đến 20 triệu đồng.

Truy cứu trách nhiệm hình sự

Người nào đưa lên mạng máy tính, mạng viễn thông những thông tin trái với quy định của pháp luật gây dư luận xấu có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông quy định tại Điều 288 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017:

• Phạt tiền từ 30 đến 200 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
• Nếu phạm tội thuộc một trong các trường hợp: có tổ chức; lợi dụng quyền quản trị mạng máy tính, mạng viễn thông; gây thiệt hại 500 triệu đồng trở lên; gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội… thì bị phạt tiền từ 200 triệu đến 01 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 02 đến 07 năm.

Ngoài ra, căn cứ Điều 156 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017:

• Trường hợp xác định được chính xác người tung tin sai sự thật và có tính chất vu khống thì tùy từng mức độ vi phạm có thể bị phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 50 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 07 năm tù.
• Nếu không xác định được chính xác người tung tin sai sự thật mà chỉ xác định được người đưa tin lên mạng thì có thể bị phạt tiền từ 30 triệu đến dưới 200 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc bị phạt tù từ 06 tháng đến 07 năm.

Biện pháp ngăn chặn

Tăng cường quản lý

• Tích cực tuyên truyền các thông tin chính thống trên báo chí để định hướng dư luận, cung cấp thông tin cho người dân.
• Tăng cường xử phạt, có biện pháp răn đe đối với việc phát tán thông tin giả mạo, sai sự thật.
• Hoàn thiện khung pháp lý với việc quản lý mạng xã hội hiện nay.

Hoàn thiện khung pháp lý về mạng xã hội

• Triển khai xây dựng một số cơ chế chính sách để hỗ trợ các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ Internet, sản xuất nội dung số trong nước phát triển;
• Cơ quan nhà nước, bộ, ban, ngành kết hợp chặt chẽ, thống nhất, đồng bộ trong việc quản lý Internet;
• Xây dựng một số trang mạng xã hội đủ mạnh để đáp ứng được nhu cầu của người sử dụng, nâng cao khả năng cạnh tranh, giảm sự phụ thuộc của người sử dụng Việt Nam vào các trang mạng xã hội nước ngoài;
• Yêu cầu Facebook, Google thực hiện nghiêm các quy định pháp luật Việt Nam; hợp tác với Việt Nam chặt chẽ trong việc ngăn chặn, gỡ bỏ thông tin xấu độc; cam kết không lưu trữ, truyền tải những nội dung vi phạm pháp luật Việt Nam được đăng tải lên trang mạng xã hội;
• Tạo điều kiện để doanh nghiệp Việt Nam phát huy năng lực, cạnh tranh bình đẳng với các doanh nghiệp nước ngoài;
• Các cơ quan nhà nước cần đẩy mạnh xây dựng, triển khai và hoàn thiện cơ sở dữ liệu, sử dụng chứng minh thư/căn cước công dân gắn chíp để quản lý thông tin và người sử dụng trên Internet;
• Các doanh nghiệp nước ngoài cung cấp dịch vụ thông tin trực tuyến vào Việt Nam phải bảo đảm thực hiện đúng pháp luật Việt Nam;
• Tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm minh các sai phạm trong việc thông tin trên mạng xã hội.

Trên đây là quy định của pháp luật về xử phạt đối với hành vi tuyên truyền, đưa thông tin sai sự thạt về Covid-19 của chúng tôi cung cấp đến độc giả. Đồng thời, Công ty Luật TNHH Sao Sáng với đội ngũ luật sư, chuyên viên hỗ trợ pháp lý có nhiều năm kinh nghiệm, chúng tôi luôn sẵn sàng giải đáp những thắc mắc quy định của pháp luật về lĩnh vực Hình sự nói chung cũng như hành vi tuyên truyền, đưa thông tin sai sự thật về Covid-19  nói riêng. Trân trọng!