• Xử lý vi phạm hành chính

Trong trường hợp hành vi gây rối trật tự công cộng nếu chưa có dấu hiệu của tội phạm để truy cứu trách nhiệm hình sự thì sẽ bị xử phạt hành chính theo quy định của Luật xử lý vi phạm hành chính và Điều 5 Nghị định 167/2013/NĐ-CP, cụ thể:

"1. Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 đồng đến 300.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

a) Có cử chỉ, lời nói thô bạo, khiêu khích, trêu ghẹo, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác;

b) Gây mất trật tự ở rạp hát, rạp chiếu phim, nhà văn hóa, câu lạc bộ, nơi biểu diễn nghệ thuật, nơi tổ chức các hoạt động thể dục, thể thao, lễ hội, triển lãm, hội chợ, trụ sở cơ quan, tổ chức, khu dân cư, trường học, bệnh viện, nhà ga, bến tàu, bến xe, trên đường phố, ở khu vực cửa khẩu, cảng hoặc ở nơi công cộng khác;

c) Thả rông động vật nuôi trong thành phố, thị xã hoặc nơi công cộng.

2. Phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

a) Đánh nhau hoặc xúi giục người khác đánh nhau;

b) Báo thông tin giả đến các cơ quan nhà nước có thẩm quyền;

c) Say rượu, bia gây mất trật tự công cộng;

d) Ném gạch, đất, đá, cát hoặc bất cứ vật gì khác vào nhà, vào phương tiện giao thông, vào người, đồ vật, tài sản của người khác;

đ) Tụ tập nhiều người ở nơi công cộng gây mất trật tự công cộng;

e) Để động vật nuôi gây thiệt hại tài sản cho người khác;

g) Thả diều, bóng bay, chơi máy bay, đĩa bay có điều khiển từ xa hoặc các vật bay khác ở khu vực sân bay, khu vực cấm; đốt và thả “đèn trời”;

h) Sách nhiễu, gây phiền hà cho người khác khi bốc vác, chuyên chở, giữ hành lý ở các bến tàu, bến xe, sân bay, bến cảng, ga đường sắt và nơi công cộng khác.

3. Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

a) Tàng trữ, cất giấu trong người, đồ vật, phương tiện giao thông các loại dao, búa, các loại công cụ, phương tiện khác thường dùng trong lao động, sinh hoạt hàng ngày nhằm mục đích gây rối trật tự công cộng, cố ý gây thương tích cho người khác;

b) Lôi kéo hoặc kích động người khác gây rối, làm mất trật tự công cộng;

c) Thuê hoặc lôi kéo người khác đánh nhau;

d) Gây rối trật tự tại phiên tòa, nơi thi hành án hoặc có hành vi khác gây trở ngại cho hoạt động xét xử, thi hành án;

đ) Gây rối trật tự tại nơi tổ chức thi hành quyết định cưỡng chế;

e) Xâm hại hoặc thuê người khác xâm hại đến sức khỏe của người khác;                

g) Lợi dụng quyền tự do dân chủ, tự do tín ngưỡng để lôi kéo, kích động người khác xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân;

h) Gây rối hoặc cản trở hoạt động bình thường của các cơ quan, tổ chức;

i) Tập trung đông người trái pháp luật tại nơi công cộng hoặc các địa điểm, khu vực cấm;

k) Tổ chức, tạo điều kiện cho người khác kết hôn với người nước ngoài trái với thuần phong mỹ tục hoặc trái với quy định của pháp luật, làm ảnh hưởng tới an ninh, trật tự, an toàn xã hội;

l) Viết, phát tán, lưu hành tài liệu có nội dung xuyên tạc bịa đặt, vu cáo làm ảnh hưởng đến uy tín của tổ chức, cá nhân;

m) Tàng trữ, vận chuyển “đèn trời”.

4. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

a) Gây rối trật tự công cộng mà có mang theo các loại vũ khí thô sơ hoặc công cụ hỗ trợ;

b) Sản xuất, nhập khẩu, buôn bán "đèn trời".

5. Hình thức xử phạt bổ sung:

Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính đối với hành vi quy định tại Điểm g Khoản 2; Điểm a, l, m Khoản 3 và Khoản 4 Điều này.

6. Người nước ngoài có hành vi vi phạm hành chính quy định tại Điểm k Khoản 3 Điều này, thì tùy theo mức độ vi phạm có thể bị áp dụng hình thức xử phạt trục xuất khỏi nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam."

Xử lý vi phạm hình sự (theo Điều 318 Bộ luật hình sự (BLHS) năm 2015)

• Các dấu hiệu pháp lý của tội phạm

- Khách thể

Tội phạm xâm phạm trật tự công cộng, an toàn xã hội

- Mặt khách quan

Thể hiện ở hành vi gây rối trật tự công cộng, gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm.

Gây rối trật tự công cộng là hành vi gây mất ổn định trật tự công cộng.

Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội có thể là gây cản trở, ách tắc giao thông nhiều giờ, cản trở sự hoạt động bình thường của cơ quan nhà nước, tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân, gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, ngoại giao, đến trật tự, an toàn xã hội…(theo tiểu mục 5.1 Mục I Nghị quyết số 02/2003/NQ-HĐTP ngày 17/4/2003 của Hội đồng thẩm phán TANDTC của Hội đồng thẩm phán TANDTC hướng dẫn áp dụng một số quy định của BLHS.).

Cần lưu ý, người thực hiện hành vi gây rối trật tự công cộng gây thiệt hại nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của người khác thì ngoài việc truy cứu (trách nhiệm hình sự) TNHS về tội gây rối trật tự công cộng theo Điều 318 Bộ luật hình sự năm 2015 còn có thể bị truy cứu TNHS về tội khác quy định trong BLHS, tương ứng với hình thức lỗi và hậu quả nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của người khác do hành vi gây rối trật tự công cộng gây ra. Ví dụ: Trường hợp gây rối trật tự công cộng đã gây thương tích hoặc gây tổn hại đến sức khỏe người khác thỏa mãn dấu hiệu của tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe người khác thì người phạm tội bị truy cứu TNHS về tội gây rối trật tự công cộng và tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe người khác.

Trường hợp gây rối trật tự tại phiên tòa, phiên họp thì không được coi là gây rối trật tự công cộng. Người có hành vi gây rối trật tự tại phiên tòa, phiên họp có thể bị truy cứu TNHS về tội gây rối trật tự phiên tòa, phiên họp theo quy định tại Điều 319 BLHS.

- Mặt chủ quan

Người phạm tội nhận thức rõ tính chất nguy hiểm cho xã hội về hành vi của mình nhưng vẫn thực hiện hành vi đó. Tội phạm được thực hiện với lỗi cố ý.

- Chủ thể:

Là người đủ 16 tuổi trở lên và có năng lực TNHS.

• Về hình phạt

- Khung tại khoản 1 

Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.

- Khung hình phạt tại khoản 2 

Phạt tù từ 02 năm đến 07 năm trong các trường hợp sau:

+ Có tổ chức;

Phạm tội có tổ chức là hình thức đồng phạm có sự câu kết chặt chẽ giữa những người cùng thực hiện tội phạm. 

(Về biểu hiện của sự “câu kết chặt chẽ” được coi là “phạm tội có tổ chức”, xem Nghị quyết số 02-HĐTP/NQ ngày 16/11/1988 của Hội đồng thẩm phán TANDTC hướng dẫn bổ sung Nghị quyết số 02-HĐTP ngày 05/01/1986).

Trường hợp phạm tội có tổ chức mà người phạm tội là người đồng phạm cùng với những người khác thực hiện tội phạm 02 lần trở lên theo một kế hoạch thống nhất trước mà những lần đó chưa bị xử lý về hình sự, chưa hết thời hiệu truy cứu TNHS, được đưa ra truy tố xét xử cùng một lúc, thì cùng với việc bị áp dụng tình tiết tăng nặng TNHS “phạm tội 02 lần trở lên” được quy định tại điểm g khoản 1 Điều 52 BLHS.

+ Dùng vũ khí, hung khí hoặc có hành vi phá phách;

(Xem Điều 3 Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ năm 2017; tiểu mục 3.1 Mục 3 Nghị quyết số 01/2006/NQ-HĐTP ngày 12/5/2005 của Hội đồng thẩm phán TANDTC)

Có hành vi phá phách là có hành vi đập phá làm đảo lộn tình trạng bình thường của đồ vật, tài sản do người khác quản lý.

Trường hợp hành vi phá phách gây thiệt hại về tài sản của người khác, thỏa mãn dấu hiệu của tội phạm hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản, thì người phạm tội phải bị truy cứu TNHS thêm về tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản theo Điều 178 BLHS.

+ Gây cản trở giao thông nghiêm trọng, hoặc gây đình trệ hoạt động công cộng;

Gây cản trở giao thông nghiêm trọng là sự gây cản trở giao thông từ 02 giờ trở lên hoặc gây cản trở giao thông ở những tuyến giao thông quan trọng, làm ách tắc giao thông trên diện rộng (không phân biệt thời gian bao lâu)

(Tiểu mục 5.2 Mục I Nghị quyết số 02/2003/NQ-HĐTP ngày 17/4/2003 của Hội đồng thẩm phán TANDTC).

+ Xúi giục người khác gây rối

Là hành vi kích động, dụ dỗ, thúc đẩy người khác thực hiện hành vi gây rối trật tự công cộng.

+ Hành hung người can thiệp bảo vệ trật tự công cộng

Là dùng sức mạnh vật chất tấn công người can thiệp bảo vệ trật tự công cộng.

Trường hợp hành hung người can thiệp bảo vệ trật tự công cộng lại gây chết người hặc gây thương tích cho người can thiệp bảo vệ trật tự công cộng, thì tùy từng trường hợp, người phạm tội có thể phải chịu TNHS thêm về tội giết người hoặc tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác.

+ Tái phạm nguy hiểm

Tái phạm nguy hiểm là trường hợp phạm tội thỏa mãn dấu hiệu được quy định tại khoản 2 Điều 53 BLHS. Đây là trường hợp người phạm tội đã tái phạm, chưa được xóa án tích mà lại thực hiện hành vi phạm tội gây rối trật tự công cộng.

Công ty Luật TNHH Sao Sáng với đội ngũ luật sư, chuyên viên hỗ trợ pháp lý có nhiều năm kinh nghiệm, chúng tôi luôn sẵn sàng giải đáp những thắc mắc các câu hỏi liên quan đến mọi lĩnh vực, để tư vấn cho Quý khách hàng có những phương hướng tối ưu và hiệu quả. Trân trọng Kính chào!